Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin tức

Đối phó với lạm phát (06/06)

06/06/2011 - 20 Lượt xem

Sau 5 tháng đầu năm 2011, lạm phát ở mức 12,07% so với cuối năm 2010. So cùng kỳ thì CPI đến hết tháng 5/2011 tăng 19,78%, tức là bình quân tới 1,65%/tháng so với lãi suất tiết kiệm bình quân cùng thời khoảng 1,18%/tháng, tức là lãi suất thực âm so với lạm phát. Do đó nguy cơ rủi ro thanh khoản của ngân hàng thương mại (NHTM) là rất đáng báo động.
 
Có 4 nguyên nhân: Nhập siêu tăng mạnh (tháng 5 là 1,7 tỉ USD); “nhập khẩu” lạm phát từ nước ngoài vào; tín dụng thiếu vốn, và cuối cùng là tổng cầu lớn hơn tổng cung (đầu tư, tiêu dùng vượt GDP 17%).
 
Vậy giải pháp nào để kiềm chế lạm phát?
 
Một là: Phải kết hợp đồng bộ giữa một bên là các chính sách tiền tệ, chính sách tài khoá với chính sách cơ cấu lại ngành hàng, cơ cấu xuất - nhập khẩu, tăng cường các ngành công nghiệp phụ trợ, công nghiệp liên danh, giảm bớt khu vực độc quyền FDI, giảm bớt sức ép của chính sách tiền tệ đến hoạt động của các ngân hàng thương mại (do thiếu vốn) và doanh nghiệp (do lãi suất đi vay quá cao), bảo đảm các doanh nghiệp có nguồn tín dụng thích hợp, kịp thời để mở rộng đầu tư.
 
Hai là: Các biện pháp dành cho chính sách thắt chặt tiền tệ hiện nay cần phải được áp dụng một cách linh hoạt. Theo đó, NHNN sử dụng quyền điều tiết tổng cầu nền kinh tế thông qua các kênh bơm, hút tiền.
 
Cần kiểm soát chặt chẽ lượng tiền trong lưu thông bằng cách: Kiểm soát các hệ số tăng M2 và hệ số tăng tín dụng, từ đó NHNN cần chủ động về việc tăng các lãi suất điều tiết, gồm: lãi suất chiết khấu, tái chiết khấu, tỷ lệ dự trữ bắt buộc..., tăng cường hoạt động nghiệp vụ thị trường mở (OMO), thậm chí ngoài các giấy có giá theo thông lệ sử dụng làm hàng hoá trên OMO.
 
NHNN cũng có thể dùng ngoại tệ như một loại giấy có giá trên thị trường này để vừa can thiệp thị trường tiền đồng, vừa can thiệp tỷ giá...để vừa bảo đảm an toàn hệ thống đồng thời tạo sức ép tiết giảm chi phí, tạo môi trường để tự do hoá hoàn toàn các lãi suất đầu vào và đầu ra giữa tổ chức tín dụng với nền kinh tế. Đồng thời buộc mọi quan hệ tiền tệ (cả nội và ngoại tệ) của Ngân sách Nhà nước phải thông qua trung tâm tiền tệ quốc gia là NHNN.
 
Về trung và dài hạn, cần chuyển toàn bộ mô hình NHNN trực thuộc Chính phủ như hiện nay sang mô hình NHTW độc lập Chính phủ - Là kênh có đủ quyền lực về nghiệp vụ và vật chất để tác động vào tổng cầu của nền kinh tế mà hầu như không phải dùng mệnh lệnh hành chính, không phải ra lệnh “trần” hay “sàn” đối với mọi loại lãi suất thị trường.
 
Ba là: Cần phải thực hiện từng bước kế hoạch giảm thâm hụt để tiến tới cân bằng ngân sách. Trong đó, giảm chi tiêu của chính phủ, gồm; kiểm soát chặt chẽ đầu tư công và đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước; giảm mạnh chi phí hành chính trong các cơ quan nhà nước nhằm giảm bớt sức ép về cầu tiêu dùng Chính phủ.
 
Cần loại bỏ những dự án đầu tư kém hiệu quả theo hướng Nhà nước chỉ đầu tư vào những dự án công trình hay ngành nghề mà người dân không làm được, doanh nghiệp không muốn tự làm và/hoặc dự án thuộc nhóm bí mật quân sự quốc gia…
 
Bốn là: Nên điều chỉnh tăng nhẹ VND so với USD. Tăng giá VND sẽ làm giá hàng nhập khẩu giảm, tăng nguồn cung có chọn lọc cho thị trường, có tác dụng giảm mức tăng giá trên thị trường nội địa, nhất là trong điều kiện nhập khẩu hiện chiếm tỉ lệ cao so với GDP của nước ta.
 
Năm là: Kiểm soát chặt chẽ và hạn chế sự phát triển tràn lan của khu vực FDI nhưng khuyến khích và tạo mọi điều kiện cho đầu tư tư nhân quốc tịch nội phát triển vào những ngành công nghiệp phụ trợ và đầu tư liên danh với nước ngoài để nhanh chóng thâu tóm công nghệ, vừa chủ động chống lạm phát, vừa tránh bị sập bẫy thu nhập thấp và trung bình bởi lao động làm thuê, tay nghề thấp và công nghệ thứ cấp trong thị trường nội địa…
 
Tóm lại, việc chống lạm phát phải tác động vào tổng cung và tổng cầu theo nguyên tắc thị trường bằng cách: phải nghiệp vụ hóa các chính sách (nhất là chính sách tiền tệ), tránh sập bẫy thu nhập trung bình, vận hành tôn trọng cơ chế thị trường để giảm thiểu việc ban hành quá nhiều các mệnh lệnh hành chính gây méo mó thị trường trong chống lạm phát và phát triển kinh tế ở nước ta.

Nguồn: DDDN