Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin tức

Sức ép lớn từ biến đổi khí hậu (24/06)

24/06/2011 - 21 Lượt xem

Theo dự báo kịch bản biến đổi khí hậu do Viện Khí tượng thủy văn và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đưa ra, thiệt hại do biến đổi khí hậu ở nước ta sẽ rất lớn. Cụ thể, nếu nước biển dâng lên 1 m, thì Đồng bằng sông Cửu Long sẽ bị ngập khoảng 40% diện tích, Đồng bằng sông Hồng bị ngập 11% diện tích, TP.HCM ngập trên 20%, sẽ có 10 - 12% dân số bị ảnh hưởng trực tiếp và tổn thất 10% GDP.

Báo cáo môi trường quốc gia năm 2010 vừa được Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố cho biết, nước biển dâng là nguy cơ lớn nhất gây úng ngập trên diện rộng, đe dọa sản xuất nông nghiệp và an ninh lương thực quốc gia. Số liệu của Viện Khoa học thủy lợi miền Nam cho thấy, độ mặn 1/1.000% hiện đã vào sâu 50 - 60 km và độ mặn 4/1.000% gây hại cây trồng đã xâm nhập tới 30 - 40 km. Đồng bằng sông Cửu Long đã có 1,77 triệu ha đất nhiễm mặn, chiếm 45% diện tích.

Một yếu tố khác của biến đổi khí hậu là nhiệt độ tăng ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất cây trồng, tăng nguy cơ xuất hiện dịch bệnh, đảo lộn cơ cấu cây trồng, dẫn đến nguy cơ mất an ninh lương thực.

Các nhà khoa học tính toán rằng, nếu nhiệt độ tăng 1 độ C, năng suất lúa sẽ giảm 10%, ngô giảm 5 - 20%; khi nhiệt độ tăng thêm 4 độ C, năng suất một số cây trồng sẽ giảm tới 60%. Nhiệt độ tăng ảnh hưởng đến trao đổi chất, tốc độ phát triển, sinh sản và tái sản xuất theo mùa vụ của các sinh vật sống trong môi trường nước. Các loại cá nhiệt đới kém giá trị kinh tế tăng lên, trong khi các loại cá cận nhiệt đới có giá trị kinh tế cao lại giảm.

Nhiệt độ tăng dẫn đến tiêu thụ năng lượng của một số ngành sản xuất cũng như nhu cầu điện năng phục vụ sinh hoạt của người dân cũng tăng theo. Nghiên cứu của Viện Năng lượng (Bộ Công thương) cho thấy, khi nhiệt độ mùa hè tăng 1 độ C, thì phụ tải trong thời gian từ 9 giờ đến 16 giờ tăng cao hơn phụ tải ở các thời gian khác trong ngày là 2,2%/năm, nhu cầu sử dụng năng lượng cũng tăng lên 1%, đặc biệt trong lĩnh vực dân dụng và thương mại dịch vụ.

Nhiệt độ tăng cũng khiến hiệu suất chu trình nhiệt tua-bin hơi nước giảm, gây lãng phí nhiên liệu. Khi nhiệt độ tăng 1 độ C, đối với tổ máy nhiệt điện than 300 MW, lượng than tiêu thụ tăng 0,5%, tương đương 4.500 tấn than/năm. Đối với nhà máy điện khí, khi nhiệt độ tăng 1 độ C thì công suất phát sẽ giảm 0,5%.

Mưa bão thất thường và nước biển dâng tác động tiêu cực đến quá trình vận hành, khai thác hệ thống truyền tải và phân phối điện; dàn khoan; đường ống dẫn dầu và khí vào đất liền; cấp dầu và chuyên chở dầu. Mặt khác, do lũ lớn bất thường, các hồ chứa nước của các công trình thủy điện không thể điều tiết theo quy trình, dẫn đến gia tăng nguy cơ đe dọa an toàn cho khu vực hạ lưu.

Các ngành như công nghiệp, thương mại, du lịch, dịch vụ… cũng chịu tác động tiêu cực từ hiện tượng biến đổi khí hậu. Các khu công nghiệp thường được xây dựng nhiều ở các vùng đồng bằng, nơi có điều kiện giao thông thuận lợi, sẽ phải đối mặt nhiều hơn với nguy cơ ngập lụt và thách thức trong thoát nước, do lũ từ sông và nước biển dâng. Khí hậu cực đoan và thiên tai gia tăng cũng gây khó khăn trong việc cung cấp nguyên, vật liệu cho các ngành công nghiệp.

Nguồn: Đầu tư