Nhưng một vài điểm nhấn tích cực không che lấp được bức tranh chung về guồng máy hành chính công nặng nề, đủng đỉnh được duy trì một cách ngang bướng trước bất chấp sự hô hào, nhắc nhở, thúc giục, đòi hỏi, thậm chí mệnh lệnh cải cách của người có trách nhiệm. Lĩnh vực quản lý nhà đất có thể được coi là một trong những nơi ngự trị dai dẳng của chủ nghĩa bàn giấy, quan liêu: dù dưới cơ chế hai giấy hay một giấy, người dân cứ phải rã mồ hôi và hao tổn thì giờ, tiền bạc cho các thủ tục đăng bộ sang tên ngày càng phức tạp; các cò nhà đất nhờ đó vẫn mặc sức tung hoành.

Nhiều ý kiến cho rằng để cải cách hành chính không chỉ là chủ trương trên giấy, là khẩu hiệu sáo rỗng, bên cạnh việc tăng cường các định chế kiểm tra, giám sát của Nhà nước, cần phát huy vai trò chủ động của người dân. Một mặt, cần tạo điều kiện để người dân tham gia xây dựng các phương án cải cách thông qua việc phổ biến rộng rãi các sáng kiến đổi mới, đơn giản hoá thủ tục, quy trình để thu thập ý kiến nhận xét, phản biện; mặt khác, cần động viên người dân có thái độ tự tin, đĩnh đạc của một ông chủ, hoặc ít nhất là của một đối tác bình đẳng trong quan hệ hành chính công, khi giao tiếp tại công đường: tích cực trong việc đặt ra các yêu cầu cung cấp thông tin, yêu cầu giải thích, hướng dẫn; tích cực hợp tác trong việc thoả mãn các yêu cầu thiết lập, bổ túc hồ sơ; trong việc giải trình, minh chứng…

Một khi người dân có được nhận thức đầy đủ về quyền làm chủ của mình và sử dụng quyền ấy một cách đúng đắn, thì hẳn, một cách tương ứng, người đại diện công quyền sẽ chịu sức ép để tự điều chỉnh, tự đặt mình ở vị trí của người phục vụ. Song, điều này chỉ thực sự đúng trong trường hợp quan hệ nghiệp vụ giữa cơ quan hành chính công và người dân thường không mang tính chất xin – cho mà thực sự là quan hệ cung ứng – thụ hưởng dịch vụ công.

Nói khác đi, chừng nào người dân còn đến cơ quan công quyền với tâm trạng của người bị buộc phải đến mà không có sự lựa chọn và trông đợi động thái giao tiếp ở các vị trí công theo cách người ta chờ đón một ân huệ, thì có cải cách thủ tục kiểu gì đi nữa, tình trạng hành dân còn tiếp diễn.

Một trong những biện pháp cải cách thủ tục hành chính căn cơ là xoá bỏ tình trạng độc quyền trong cung ứng dịch vụ công. Trong điều kiện công tác quản lý được tin học hoá, các dữ kiện, thông tin liên quan đến hồ sơ hành chính có thể được tiếp cận dễ dàng từ các địa điểm khác nhau. Bởi vậy, có thể cân nhắc việc thừa nhận cho người dân quyền lựa chọn cơ quan mỗi khi cần giao tiếp với thiết chế công, theo sự thuận tiện đối với bản thân, mà không bị ràng buộc về địa chỉ giao tiếp theo địa bàn nơi cư trú hay nơi toạ lạc tài sản, nơi đặt trụ sở doanh nghiệp. Chắc chắn, cơ quan công quyền khi đó sẽ trở nên tích cực, mẫn cán trong việc cải tiến thủ tục hành chính, theo sự thôi thúc tự nhiên của nhu cầu tự hoàn thiện, coi đó là một trong những biện pháp thu hút người dân đến giao dịch với mình.

Nguồn: SGTT