Thiếu kỹ năng trầm trọng

Theo ông Goran Hultin, hiện tại chi phí nhân công thấp vẫn đang là một lợi thế. Có 7/10 doanh nghiệp được hỏi cho biết vẫn coi Việt Nam là một điểm kinh doanh tốt. Quan sát từ phòng Thương mại Hoa Kỳ (Amcham) tại TP.HCM cho thấy nhiều doanh nghiệp Mỹ trong ngành dịch vụ và chế tạo đã chuyển nhà máy từ Trung Quốc sang Việt Nam do Việt Nam có chi phí nhân công rẻ và môi trường kinh doanh thuận lợi hơn.

Tuy nhiên, chính những doanh nghiệp ngành dịch vụ và chế tạo này cũng gặp khó khăn về nhân công tại Việt Nam. Ông Thân Trọng Phúc, giám đốc công ty Intel tại Việt Nam và Đông Dương nhận định, họ thường xuyên không tuyển được những công nhân ưng ý mà vẫn phải đào tạo thêm cho người lao động trước khi họ có thể bắt tay vào làm việc.

Ông Lee Cho-kin, chủ tịch phòng Thương mại Hàn Quốc tại TP.HCM cho biết, nhiều công ty Hàn Quốc muốn nâng cấp nhà xưởng, máy móc tại Việt Nam nhưng không tuyển được người để đào tạo, vận hành nên lại tạm dừng. “Chúng tôi muốn đưa máy móc hiện đại vào Việt Nam nhưng không tuyển được đủ số kỹ thuật viên để vận hành máy. Việt Nam không có đủ lao động có kỹ năng”, ông Lee Cho-kin nói.

Kết quả từ cuộc khảo sát được công ty Manpower phối hợp với viện Khoa học, lao động và xã hội thực hiện cho thấy, các doanh nghiệp tham gia điều tra xếp chất lượng lao động Việt Nam nằm trong nhóm 10% thấp nhất của khu vực. Một số ngành thiếu hụt cao như: ngành chế biến thực phẩm thiếu lao động có kiến thức về quy trình an toàn vệ sinh lao động; ngành y tế, xây dựng, vận tải, hoá chất, phân bón thiếu lao động có kiến thức kỹ thuật… Có tới 25% số doanh nghiệp cho rằng lao động Việt Nam không đáng tin cậy, chưa quan tâm tới công việc và thiếu kỹ năng giao tiếp. Khoảng 20% số doanh nghiệp cho rằng lao động Việt Nam không biết duy trì môi trường làm việc an toàn, sạch sẽ, kém thích nghi về thay đổi…

Cải cách đào tạo

Ông Goran Hultin cho rằng hệ thống giáo dục Việt Nam phải chịu trách nhiệm về tình trạng thiếu hụt trầm trọng các kỹ năng của lao động. “Hệ thống giáo dục cần được cải thiện trước tình trạng không thể trang bị được cho lực lượng lao động các kỹ năng đầy đủ và yếu kém so với hệ thống giáo dục của nhiều quốc gia trong khu vực”, ông Goran Hultin nói.

Hiện nay Trung Quốc và Ấn Độ đang chi khoảng 13% ngân sách cho giáo dục, trong khi tỷ lệ này ở Việt Nam là 23%. “Có vẻ như ngân sách chi cho giáo dục đang được sử dụng hiệu quả hơn ở Trung Quốc và Ấn Độ”, ông Goran Hultin nhận định.

Có tới 95% người tham gia điều tra cho rằng cần cải cách các trường cao đẳng và đại học. Bên cạnh việc bổ sung lượng lớn các trường dạy nghề và sư phạm đáp ứng cho nhu cầu đào tạo cho một lực lượng lao động trẻ lớn như hiện nay, cải thiện chất lượng đào tạo theo hướng tập trung thêm vào đào tạo các kỹ năng cho sinh viên là điều cần thực hiện.

Nguồn: SGTT