Bàn thảo và quyết định kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011 - 2015 được không ít chuyên gia kinh tế nhấn mạnh là "việc đặc biệt quan trọng của Quốc hội" tại kỳ họp thứ hai của Quốc hội khóa 13.

Bởi đã đến lúc phải rất quyết liệt để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ cho nền kinh tế đang ở giai đoạn được cho là rất khó khăn hiện nay.

Và, công việc đặc biệt quan trọng này đã vừa hoàn tất ở phiên họp sáng 8/11, khi các đại biểu đã bấm nút thông qua với hơn 90% số phiếu thuận.

Thông qua, nhưng vẫn chưa hết băn khoăn.

6% cũng là con số mà nhiều vị chuyên gia kinh tế đã đề xuất như một mức tăng trưởng chấp nhận được, trong các cuộc tham vấn của người đứng đầu Chính phủ.

Đề nghị Quốc hội quyết định con số từ 6,5% -7%, phấn đấu đạt cận dưới (7%) của chỉ tiêu Kế hoạch 5 năm 2011-2015 theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ 11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh "quyết tâm phấn đấu cao" cho chỉ tiêu tăng trưởng.

Khi, trong bối cảnh khó khăn chung, Việt Nam vẫn có thể phát huy những tiềm năng, lợi thế của một nước đi sau, đang trong quá trình công nghiệp hóa với nền nông nghiệp giàu tiềm năng sản xuất, xuất khẩu hàng nông sản, có điều kiện thuận lợi thu hút đầu tư nước ngoài và thị trường nội địa phát triển nhanh.

Cùng với đó là sự đồng thuận cao về triển khai quyết liệt tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Báo cáo giải trình, tiếp thu dự thảo nghị quyết cũng nêu những đề nghị khác, ở mức 6 -6,5%  hoặc chỉ một con số 7%.

Quan điểm chưa hoàn toàn gặp nhau cũng thể hiện ngay từ mục tiêu tổng quát cho đến nhiều chỉ tiêu cụ thể khác.

Như, trong giai đoạn 5 năm 2011 - 2015 không nhất thiết đặt mục tiêu phát triển kinh tế nhanh và bền vững (như dự thảo nghị quyết) mà chỉ cần giữ mục tiêu phát triển bền vững.

Hay, dự thảo nghị quyết chia lộ trình thực hiện thành 2 giai đoạn. Trong 2- 3 năm đầu tập trung thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, tăng trưởng ở mức hợp lý và tiến hành khởi động mạnh mẽ cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng.

2-3 năm tiếp theo bảo đảm hoàn thành cơ bản cơ cấu lại nền kinh tế để phát triển nhanh và bền vững, hài hòa giữa mục tiêu tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô và an sinh xã hội.

Một số ý kiến đề nghị không cần chia giai đoạn cụ thể khi tiến hành cơ cấu lại nền kinh tế mà chỉ ghi là trong giai đoạn đầu của kế hoạch và khi có đủ điều kiện sẽ đẩy nhanh tiến độ cơ cấu lại nền kinh tế.

Với các chỉ tiêu cụ thể, bên cạnh CPI, nợ công cũng là vấn đề còn có khá nhiều ý kiến khác nhau.

Bên cạnh đề nghị nợ công đến năm 2015 không quá 60% GDP, nợ quốc gia không quá 40% GDP, theo một số ý kiến khác thì không quá 45% GDP. Một số ý kiến đề nghị nợ Chính phủ không quá 45% GDP song cũng có ý kiến đề nghị không quá 55 % GDP.

Quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là nợ công của Việt Nam dự kiến cuối năm 2012 là 58,4% GDP và chưa thể giảm ngay do phải triển khai nhiều nhiệm vụ cấp bách, nhất là việc triển khai các đột phá chiến lược và tiếp tục đầu tư cho khu vực nông nghiệp, nông thôn, hộ nghèo và các vùng thường xuyên bị thiên tai... Mặt khác, độ an toàn của nợ công phụ thuộc vào khả năng trả nợ.

Vì vậy, đề nghị được đưa ra Quốc hội là dư nợ công đến năm 2015 không quá 65% GDP, dư nợ của Chính phủ không quá 50% GDP, dư nợ quốc gia không quá 50% GDP và phấn đấu giảm khi điều kiện thuận lợi. Đồng thời cần xác định cơ cấu nợ hợp lý, tính toán và xây dựng phương án cụ thể giảm nợ công bắt đầu từ năm 2016.

Với các phương án khác nhau qua ý kiến đại biểu, lựa chọn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để trình Quốc hội quyết định là "đa số ý kiến đại biểu nhất trí" như với chỉ số CPI. Hoặc "đề nghị cho giữ nguyên như dự thảo" sau khi đưa ra một số phân tích như với chỉ tiêu vay và trả nợ nước ngoài.

Tuy nhiên, báo cáo giải trình của Ủy ban Thường vụ cũng cho biết chỉ có 146 ý kiến đóng góp về dự thảo nghị quyết (trong tổng số 500 đại biểu) được gửi cho đoàn thư ký, trong đó có 62 ý kiến thống nhất với dự thảo nghị quyết.

Khác với báo cáo giải trình, tiếp thu tại các kỳ họp cuối năm của Quốc hội khóa 12, bản báo cáo lần này cũng không đưa ra thông tin cụ thể là bao nhiêu vị đại biểu tán thành với từng chỉ tiêu cụ thể tại nghị quyết.

Phần biểu quyết cũng chỉ chia ra làm hai bước, thứ nhất là mục tiêu tổng quát và thứ hai là toàn bộ dự thảo nghị quyết.

Như vậy, giả sử có vị đại biểu nào đó không tán thành với một số chỉ tiêu nhất định (như đại biểu Trần Ngọc Vinh) thì cũng khó nói "không" với toàn bộ nghị quyết.

Nhưng cho dù có thông qua, thì niềm tin vào việc thực hiện được các con số có vẻ như  đã được nâng lên đặt xuống khá kỹ trong suốt nhiều tháng qua này cũng còn là câu chuyện khác.

Bởi, mặc dù các chỉ tiêu kinh tế xã hội do Quốc hội quyết định thể hiện bằng nghị quyết có giá trị pháp lý như một đạo luật, song vẫn tồn tại nhiều ý kiến xoay quanh vấn đề: chỉ tiêu nào mang tính định hướng, chỉ tiêu nào bắt buộc phải hoàn thành cho bằng được?

Nếu quan niệm rằng tất cả các chỉ tiêu đều mang tính định hướng cho phép linh động và được điều chỉnh thì tính kỷ luật ở đâu?

Còn nếu bắt buộc thì trách nhiệm thế nào, khi mà trong kế hoạch 5 năm 2006 - 2010 có tới 10/24 chỉ tiêu không đạt, kinh tế phát triển chưa bền vững, chế độ phân phối chưa thật hợp lý, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa chuyển biến chậm, còn tiềm ẩn những yếu tố gây mất ổn định chính trị xã hội...

Mà nghị quyết của Quốc hội đã nêu rõ, tình hình trên có nguyên nhân khách quan nhưng phải nhìn nhận nguyên nhân chủ quan là chính, nhất là do những hạn chế, yếu kém trong lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành của các cấp, các ngành.

Nếu nghị quyết có giá trị như một đạo luật thì địa chỉ trách nhiệm nằm ở đâu khi chỉ tiêu CPI cho năm 2011 được Quốc hội thông qua chỉ là 7% nhưng có thể lên tới 18%. Và con số tương ứng của năm trước cũng là dưới 7% và gần 12%?

Bởi vậy, cũng không phải vô cớ mà một số vị đại biểu nói rằng, đừng băn khoăn nhiều về những con số mới chỉ phản ánh về mặt lượng mà chưa phản ánh mặt chất của sự phát triển.

Và, điều quan trọng hơn là nếu không thực hiện được thì cũng không ai làm sao cả!

Nguồn: Vietnamnet