Hội thảo góp ý dự thảo Kế hoạch phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa do Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Tổ chức Lao động quốc tế tổ chức ngày 11/11 tại Hà Nội.

Một cuộc điều tra quy mô được Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) tiến hành với sự tham gia của hơn 63 nghìn doanh nghiệp tại 30 tỉnh thành phía Bắc cho thấy, quy mô vốn của các doanh nghiệp còn nhỏ, khả năng cạnh tranh còn yếu. 

Gần 50% doanh nghiệp nhỏ và vừa có mức vốn dưới 1 tỷ đồng; gần 75% số doanh nghiệp có mức vốn dưới 2 tỷ đồng và 90% số doanh nghiệp có mức vốn dưới 5 tỷ đồng.

Điều đáng chú ý là đa số các chủ doanh nghiệp - những người có trình độ học vấn từ cao đẳng và đại học trở lên - không được đào tạo về kiến thức kinh tế và quản trị doanh nghiệp.

Về trình độ sử dụng công nghệ, chỉ có khoảng 8% số doanh nghiệp đạt trình độ công nghệ tiên tiến mà phần lớn là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Theo một số đại biểu, hệ thống pháp luật điều chỉnh hoạt động của nhóm doanh nghiệp này vẫn đang được xây dựng và hoàn thiện nên còn chồng chéo, tính hiệu lực chưa cao. Cùng với đó, công tác trợ giúp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa vãn là lĩnh vực mà chúng ta ít kinh nghiệm, hệ thống tổ chức xúc tiến doanh nghiệp nhỏ và vừa mới hình thành bước đầu, chưa phát triển các loại dịch vụ phát triển kinh doanh.

Cần lựa chọn trọng tâm hỗ trợ

Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Hồ Sỹ Hùng cho rằng các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần được hỗ trợ, song nguồn lực hỗ trợ không đủ, do đó cần có lựa chọn trọng tâm. Vai trò của Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa rất quan trọng, song kết quả hoạt động còn hạn chế. Ví dụ, bản thân Hiệp hội không đủ thông tin về thành viên của mình, từ đó có thể dẫn đến việc các cơ quan chức năng tìm hiểu, nghiên cứu ban hành chính sách không phát huy được hiệu quả.

Ông Hồ Sỹ Hùng cũng khẳng định các địa phương cần vào cuộc chủ động hơn trong việc triển khai các hoạt động hỗ trợ.

Tranh luận về vấn đề trên, Tổng Thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Tô Hoài Nam thừa nhận nhiều khi các Hiệp hội chưa đáp ứng được yêu cầu có lý do từ chủ quan, nhưng cũng có lúc nhận thức từ các cơ quan quản lý nhà nước về vai trò chức năng hiệp hội chưa đúng mức.

Nhiều đại biểu cho rằng, một trong những việc quan trọng là cần quan tâm giúp các hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp. Trong 5 năm tới, cần có phương án hợp lý và khuyến khích mua bán, sáp nhập doanh nghiệp, giảm bớt sự manh mún, tăng số lượng doanh nghiệp vừa, số doanh nghiệp tham gia vào xuất khẩu.

Tổng thư ký VCCI Phạm Thị Thu Hằng cho biết, trên thế giới, cụm công nghiệp hình thành dựa trên lợi thế cạnh tranh một cách tự nhiên, sự liên kết hình thành tự nhiên. Theo kinh nghiệm quốc tế, nhiều cụm công nghiệp của Việt Nam hiện nay hoạt động chưa hiệu quả vì được thành lập với mục đích đơn giản là giải quyết vấn đề mặt bằng sản xuất. Trong khi đó, yếu tố giúp đảm bảo hiệu quả các cụm công nghiệp là sản phẩm đầu ra của doanh nghiệp này là sản phẩm đầu vào của doanh nghiệp kia với chi phí hợp lý, liên kết gia tăng khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp.

Dưới góc độ địa phương, ông Phạm Đình Hương, Trưởng phòng đăng ký kinh doanh, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hòa Bình thẳng thắn cho biết rất ít địa phương quan tâm thực sự tới các doanh nghiệp vừa và nhỏ, bởi tại nhiều địa phương vùng sâu vùng xa, các doanh nghiệp lớn đóng góp tới 95% nguồn thu ngân sách từ doanh nghiệp.

Ông Phạm Đình Hương cũng cho rằng, cần có những giải pháp cụ thể và giải quyết được khúc mắc thực tiễn, tức là mang tính khả thi. Ông lấy ví dụ về giải pháp về hỗ trợ tài chính, các ngân hàng khá miễn cưỡng khi tham gia các quỹ bảo lãnh tín dụng vì nếu có nhiều doanh nghiệp lớn, mạnh muốn vay vốn thì “không tội gì” đổ vốn vào những doanh nghiệp yếu hơn.

Nguồn: Chinhphu.vn