Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin tức

Cấp thiết tái cơ cấu ngân hàng (15/11)

15/11/2011 - 12 Lượt xem

Trong ba lĩnh vực quan trọng nhất của nhiệm vụ tái cấu trúc nền kinh tế được Hội nghị lần thứ 3, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI khẳng định mới đây, tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính là một trọng tâm cần hành động ngay từ năm 2012 và các năm tiếp theo.

Thực tế cho thấy, tuy đạt được một số kết quả trong hoạt động, song thời gian qua, các ngân hàng thương mại đã bộc lộ không ít dấu hiệu bất ổn thể hiện qua nhiều vấn đề như nợ xấu gia tăng, tính thanh khoản yếu, dịch vụ nghèo nàn, lách luật, chạy đua lãi suất gây xáo trộn thị trường. Khi nền kinh tế khó khăn kéo dài, bất động sản và chứng khoán sa sút, tín dụng đen đổ bể các vấn đề đó càng trở nên gay gắt, đòi hỏi cơ quan quản lý phải khẩn trương hành động, gấp rút tái cấu trúc lại hệ thống ngân hàng thương mại để tránh những hậu quả khó lường.

Lúc này, còn rất nhiều việc cần làm để “đại tu” cỗ máy ngân hàng, song nhìn vào thực trạng hệ thống ngân hàng hiện nay, cũng có thể nhận diện “những việc cần làm ngay”.

Trước hết, cần xử lý được tình hình nợ xấu, đang như “quả bom nổ chậm” trong hệ thống ngân hàng. Theo Ngân hàng Nhà nước, nợ xấu và nợ dưới chuẩn của các ngân hàng Việt Nam tính đến ngày 30/6/2011 ở mức 3,1% tổng dư nợ, tương đương 4 tỷ USD. Tuy nhiên, thực tế các vụ vỡ nợ quy mô hàng trăm, hàng ngàn tỷ đồng gần đây cộng với lượng vốn lớn bị “đóng băng” trong chứng khoán và bất động sản, thì dự báo, nợ xấu và nợ dưới chuẩn có thể còn tăng. Đó là chưa kể, các ngân hàng có thể sử dụng cơ chế trái phiếu, đầu tư ủy thác qua hoạt động quỹ đầu tư để hạch toán các khoản tài trợ mang bản chất tín dụng và đầu tư vào cổ phiếu. Hành vi này làm méo mó các thông số về tín dụng, về nợ xấu.

Vấn đề tỷ lệ vốn chủ sở hữu thấp và thanh khoản yếu cũng cần sớm được giải quyết.

Vốn chủ sở hữu của nhiều ngân hàng quá nhỏ so với quy mô tổng tài sản, làm cho các ngân hàng có nguy cơ hoạt động với số vốn âm nếu nợ xấu quá cao. Trong khi đó, tăng trưởng tín dụng trung bình 3 năm gần đây của toàn hệ thống đều ở mức trên dưới 30%/năm, khiến ngân hàng chịu áp lực lớn về huy động vốn, nhiều khi lâm vào tình trạng “ăn đong” từng bữa.

Để giải quyết các vấn đề đó, cần bắt đầu bằng một cuộc rà soát đặc biệt, nhằm làm rõ mức độ hao hụt, mất vốn của các ngân hàng trong bối cảnh kinh tế hiện nay.

Xin nhấn mạnh đến tính đặc biệt của cuộc rà soát này bởi nó phải được làm đồng bộ, có sự tham gia của các chuyên gia tư vấn trong nước và quốc tế để đảm bảo sự minh bạch, chính xác, thực tế, chứ không phải là những con số trên sổ sách, báo cáo của các ngân hàng. Điều quan trọng là cần có một bộ máy đặc biệt để thực hiện nhiệm vụ nói trên. Rộng hơn là điều tiết các hoạt động của quá trình tái cơ cấu ngân hàng, cả về cơ chế pháp lý và các vấn đề tài chính.

Đã có chuyên gia cho rằng, cần thành lập một ban tái cấu trúc quốc gia về hệ thống ngân hàng hội đủ sức mạnh về chuyên môn cũng như tính độc lập, không bị tác động, ảnh hưởng bởi những lợi ích nhóm khác. Có như vậy mới đảm bảo thực hiện đúng lộ trình và mục đích tái cơ cấu hệ thống ngân hàng, không để sự chậm trễ của tiến trình này ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế

Nguồn: Đầu tư