Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin tức

Vì sự ổn định của nền kinh tế (01/02)

01/02/2012 - 17 Lượt xem

Điều đó cho thấy vai trò quan trọng của các thị trường này đối với sự phát triển ổn định của nền kinh tế.

Theo pháp luật, đất đai thuộc sở hữu nhà nước, chưa trở thành hàng hóa, chỉ được phép chuyển quyền sử dụng, nhưng trên thực tế, không ít nhà đầu tư đã thực hiện mua, bán đất đai theo kiểu chụp giật, tạo nên sự nóng - lạnh của thị trường trong vài chục năm qua. Việt Nam đất chật, người đông, diện tích đất nông nghiệp bình quân đầu người thấp và có xu hướng giảm do sự gia tăng dân số, của quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa... Những yếu tố này đã tác động tới thị trường, khiến đất đai ngày càng trở nên quý hiếm, cộng với tình trạng giao dịch chui, giao dịch ngầm trong mua bán nhà đất đã làm nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp. Những rắc rối trên thị trường đất đai còn phát sinh do một số quy định chưa cụ thể, do hành vi giao dịch mờ ám. Đây là vấn đề khiến dư luận xã hội bức xúc, là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều vụ khiếu kiện đất đai kéo dài trong thời gian qua.        

Gần đây, có ý kiến cho rằng, đất đai phải thuộc về nông dân; nông dân phải được sở hữu và thừa kế, chuyển nhượng đất đai, những ai không là nông dân không được sở hữu tư nhân đất nông nghiệp. Ngoài ra, cần quy hoạch ổn định sử dụng đất cho nông nghiệp lâu dài trên 50 năm, tách bạch thị trường đất đai đô thị, công nghiệp với đất nông nghiệp. Ý kiến trên không phải không có cơ sở, bởi về nguyên tắc và cũng theo thông điệp của Thủ tướng, đất đai là công thổ quốc gia, là tư liệu sản xuất chủ yếu của nông dân. Do vậy, Nhà nước và người được giao quyền sử dụng đất phải là đối tượng được hưởng lợi chủ yếu từ việc chuyển quyền sử dụng đất. Đây cũng là nguyên tắc cơ bản để hình thành chính sách và thị trường đất đai.

Cũng như đất đai, thị trường hàng hóa, dịch vụ đã sớm hình thành và phát triển mạnh, song vẫn còn một số bất cập cần phải tiếp tục hoàn thiện.

Thứ nhất, giá cả một số hàng hóa và dịch vụ hiện chưa bù đắp được chi phí, chưa theo cơ chế thị trường đang làm cản trở việc thu hút nguồn lực, công nghệ cao cho phát triển. Muốn giải quyết vấn đề này, ngoài việc kiên trì thực hiện lộ trình giá thị trường đối với những sản phẩm Nhà nước còn định giá, cần khuyến khích sử dụng tiết kiệm, tránh lãng phí, tránh lạm dụng giá bao cấp đối với những dự án đầu tư. Bên cạnh đó, cần hoàn thiện pháp luật về cạnh tranh, kiểm soát độc quyền tự nhiên; tăng cường năng lực của cơ quan quản lý cạnh tranh trong xử lý các vụ cạnh tranh không lành mạnh và lợi dụng vị thế thống lĩnh thị trường để hạn chế cạnh tranh. Vấn đề đặt ra là phải có cơ chế tạo điều kiện, đảm bảo cạnh tranh bình đẳng trên các thị trường này. Thủ tướng Chính phủ cũng đã nhấn mạnh, quá trình tạo lập đồng bộ thể chế kinh tế thị trường phải gắn liền với việc hạn chế tối đa độc quyền kinh doanh, tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế.

Thứ hai, tuy hàng hóa và dịch vụ có tính thị trường thông thường nhất, nhưng không thể buông hoàn toàn cho “bàn tay vô hình” điều chỉnh, mà cần “bàn tay hữu hình” của Nhà nước. “Bàn tay hữu hình” sẽ vừa hạn chế mặt trái của kinh tế thị trường, vừa góp phần bảo đảm định hướng phát triển.

 

Thứ ba, cùng với quá trình hoàn thiện thể chế thị trường, phải hoàn thiện các thiết chế bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thông qua viêc phát triển các trung tâm bảo vệ khách hàng, hoàn tất tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm; bổ sung các chế tài xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong sản xuất, kinh doanh...

 

Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường là quá trình đòi hỏi phải có thời gian, có bước đi cụ thể. Với riêng thị trường đất đai, hàng hóa và dịch vụ, việc hoàn thiện các chế tài là yêu cầu rất cấp thiết, bởi sự biến động trên các thị trường này sẽ tác động trực tiếp tới sự ổn định của một nền kinh tế.

Nguồn: Đầu tư