Nhiều mặt hàng không được lợi về giá

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên, bước vào những tháng đầu năm 2012 tình hình thế giới vẫn chịu tác động của khủng hoảng kinh tế thế giới, doanh nghiệp Việt Nam bị tác động mạnh và khó khăn về lãi suất và tiếp cận thị trường. Mặc dù kết quả xuất khẩu của Việt Nam trong quý I/2012 không giữ tốc độ cao nhưng vẫn đạt trên 24,5 tỷ USD với mức tăng trưởng xuất khẩu gần 24%. Tuy nhiên, theo Bộ Công Thương, quý I/2012 xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam không được lợi về giá, giá bình quân xuất khẩu hầu hết các mặt hàng nông sản giảm, trừ mặt hàng hạt tiêu và mặt hàng gạo. Do giá xuất khẩu giảm đã làm kim ngạch xuất khẩu của nhóm hàng nông sản giảm khoảng 330 triệu. Như vậy, trong quý I, tính chung do tăng, giảm về giá và lượng của nhóm mặt hàng nông sản là những mặt hàng tính được về giá và lượng, kim ngạch nhập khẩu đã giảm đi khoảng 296 triệu USD so với cùng kỳ.

Một điều đáng lưu ý là trong thành tích xuất khẩu quý I, giá trị xuất khẩu của các doanh nghiệp có vốn trong nước lại không tăng; giá trị hàng hoá doanh nghiệp Việt Nam chiếm ưu thế không những không tăng mà còn giảm.

Trái ngược với sự tăng trưởng chậm của các doanh nghiệp trong nước, những tháng đầu năm, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài lại tăng trưởng mạnh, tập trung vào doanh nghiệp lĩnh vực công nghiệp chế biến. Những năm trước đây, tăng trưởng xuất khẩu của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thường thấp hơn doanh nghiệp Việt Nam nhưng nay lại cao hơn doanh nghiệp Việt Nam hơn 3 tỷ USD. Đây là điểm đáng lưu ý mà các ngành chức năng cần phải phân tích để xem xu hướng này có tiếp tục trong các tháng còn lại của năm 2012 nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao tốc độ tăng trưởng.

Đối mặt với nhiều khó khăn

Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên nhận định: trong những tháng tiếp theo đến cuối năm 2012, tình hình thương mại thế giới tiếp tục biến đổi khó lường; giá xuất khẩu hàng hoá năm 2012 có khả năng có xu hướng giảm sau khi đã tăng mạnh trong năm trước. Điều này tác động không nhỏ đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp, đặc biệt là đối với lĩnh vực nhập khẩu nguyên phụ liệu để xuất khẩu hàng hoá, doanh nghiệp gặp khó khăn do đã nhập khẩu nguyên liệu với giá cao trong năm 2011, khi xuất khẩu sẽ khó bán được sản phẩm với giá có lãi dẫn đến tồn kho lớn, ứ đọng sản xuất.

Theo các chuyên gia kinh tế, tự do hoá tiếp tục diễn ra, các hàng rào bảo hộ thông thường hiện nay sẽ tiếp tục được dỡ bỏ sẽ gây gia tăng áp lực đối với Việt Nam trong việc hạn chế nhập siêu, hạn chế nhập khẩu hàng hoá và công nghệ tiêu tốn năng lượng, không thân thiện với môi trường, có nguồn gốc từ các nước có trình độ công nghệ trung bình. Các mặt hàng nông sản, thuỷ sản của Việt Nam tiếp tục phải đối mặt với những vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm. Chẳng hạn như thời gian qua, một số lô hàng thuỷ sản của Việt Nam đã bị cảnh báo từ các nước nhập khẩu do chất lượng chưa đảm bảo đang đặt Việt Nam trước nguy cơ mất thị trường nhất là thị truờng Mỹ, Nhật Bản và EU.

Tuy nhiên, trong thời gian tới, đầu tư nước ngoài và các dòng vốn đầu tư sẽ có chuyển dịch lớn từ các nước có công nghệ cao sang nước có công nghệ trung bình và thấp; đồng Nhân dân tệ lên giá làm cho giá hàng xuất khẩu của Việt Nam có tính cạnh tranh cao so với hàng hoá cùng loại của Trung Quốc. Hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng là cơ hội để hàng hoá và doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào mạng lưới sản xuất và phân phối toàn cầu, qua đó có thể tăng trưởng xuất khẩu và kiềm chế nhập siêu.

Để phấn đấu đạt được mục tiêu lần đầu tiên đưa ngưỡng xuất khẩu của Việt Nam vượt trên 100 tỷ USD và là một trong cường quốc xuất khẩu trong khối ASEAN, theo Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên, việc cần phải làm trong những tháng còn lại của năm sẽ rất lớn, đòi hỏi nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương và đơn vị. Bộ Công Thương sẽ tiếp tục hoàn chỉnh quy hoạch phát triển các ngành hàng nông nghiệp có lợi thế cạnh tranh để định hướng cho doanh nghiệp tập trung đầu tư; đổi mới công nghệ các ngành hàng sản xuất có tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu lớn như cơ khí, đồ gỗ, dệt may; phát triển các mặt hàng xuất khẩu có tiềm năng, có tốc độ tăng trưởng và giá trị gia tăng cao như vật liệu xây dựng, sản phẩm hoá dầu.

Cùng với việc đẩy mạnh các hoạt động đàm phán song phương, đa phương nhằm mở rộng thị trường hàng hoá Việt Nam và thúc đẩy xuất khẩu, Bộ Công Thương cũng rà soát các cơ chế chính sách, các cam kết quốc tế và tình hình hiện nay, đảm bảo đồng bộ trong quá trình thực hiện các cam kết. Bộ Công Thương cũng ký mới và bổ sung các hiệp định đã ký về sự phù hợp và công nhận lẫn nhau về chất lượng sản phẩm, tạo kiện lưu thông thuận lợi, ổn định cho hàng hoá xuất khẩu

Nguồn: Tầm nhìn