Theo thông tin của ông Nguyễn Văn Tứ, Phó giám đốc Sở KH&ĐT TP. Hà Nội, phải đến tháng 6, danh mục này mới hoàn tất. Tuy nhiên, Hà Nội sẽ chỉ đề xuất 5 dự án, chứ không phải 10 - 15 dự án như đề nghị của Bộ KH&ĐT.

“Tôi cho rằng, danh mục này không cần phải quá nhiều, nhưng phải là các dự án có tác động lớn tới kinh tế - xã hội quốc gia và có tính khả thi cao”, ông Tứ nói và khẳng định, tránh tình trạng lựa chọn các dự án phù hợp với địa phương, nhưng lại không tác động đến kinh tế - xã hội quốc gia.

“Phải lấy chiến lược ngành là ưu tiên số một. Chiến lược địa phương chỉ là ưu tiên số hai”, ông Tứ nói và cũng đồng thời lý giải rằng, các dự án mà Hà Nội đề xuất lần này không chỉ vì lợi ích của riêng Hà Nội, mà quan trọng hơn, là vì lợi ích quốc gia.

Trên thực tế, thông tin từ Cục Đầu tư nước ngoài cho thấy, giai đoạn 2011 - 2015, khi xây dựng Danh mục Dự án trọng điểm quốc gia kêu gọi FDI, Bộ KH&ĐT cũng lựa chọn một cách tiếp cận khác. Đó là Danh mục Dự án được tiếp cận theo ngành, chứ không tiếp cận theo địa bàn như Danh mục Dự án giai đoạn 2006 - 2010 và cũng chỉ lựa chọn một số ngành chính để tập trung thu hút FDI ở tầm quốc gia theo định hướng của Chính phủ trong giai đoạn tới. Vì vậy, lần này, cơ quan đề xuất dự án là các bộ, ngành. Chỉ có Hà Nội và TP.HCM tham gia quá trình này.

Dự kiến, các ngành được lựa chọn bao gồm các lĩnh vực có tính cấp thiết đến sự phát triển của quốc gia, như cơ sở hạ tầng, xử lý rác thải đô thị Hà Nội và TP.HCM, năng lượng, lọc hóa dầu và hóa chất, y tế, giáo dục; các ngành dựa trên lợi thế cạnh tranh của quốc gia, như ngành sản xuất chế tạo (thực phẩm, điện tử, cơ khí)...

Theo kế hoạch, sẽ có khoảng 50 dự án được lựa chọn để đưa vào Danh mục, dựa trên các tiêu chí cụ thể, như có quy mô trên 20 triệu USD; có ứng dụng công nghệ hiện đại kết hợp chuyển giao công nghệ, chuyển giao thương hiệu; có xét đến tác động và hiệu quả kinh tế - xã hội lớn; có xem xét tính chất liên vùng; có tính khả thi về lợi ích kinh tế… Mặc dù, theo dự kiến, Danh mục sẽ được trình Chính phủ trong tháng 5/2012, nhưng tới thời điểm này vẫn chưa có một danh mục cụ thể được xây dựng. Vẫn có những lúng túng nhất định, khi mà dường như, Bộ Giao thông - Vận tải vẫn có xu hướng muốn sử dụng vốn ODA để phát triển cơ sở hạ tầng, còn Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng chưa đưa ra được những dự án muốn kêu gọi vốn FDI.

Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư về vấn đề này, GS-TSKH. Nguyễn Mại, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về Hợp tác và Đầu tư, cho rằng, không nên và không cần thiết phải xây dựng một danh mục dự án cụ thể như vậy. “Xây dựng một danh mục thì phải có tên dự án, có số vốn cụ thể, sẽ không dễ làm. Chỉ cần đưa ra định hướng thật cụ thể. Chẳng hạn, thu hút FDI vào dự án đường giao thông đô thị Hà Nội, TP.HCM, hay dự án đường bộ cao tốc Bắc  Nam, phân ra từng đoạn cụ thể. Kèm theo đó, phải có cơ chế, chính sách khuyến khích, ưu đãi đầu tư thật rõ ràng”, ông Mại nói và nhắc tới một thực tế là, đã có nhiều danh mục các dự án kêu gọi FDI được đưa ra, nhưng cho tới nay, chưa hề có một tổng kết nào về việc những danh mục đó đã phát huy hiệu quả ra sao.

“Các nhà đầu tư thường chủ động lựa chọn dự án, đề xuất dựa trên năng lực và nhu cầu của mình, còn địa phương thụ động chạy theo và phê duyệt dự án đó. Bây giờ, nên đổi mới cách làm, hướng nhà đầu tư vào những lĩnh vực mình cần, còn đầu tư dự án nào, thì để nhà đầu tư tự quyết định”, ông Mại nói.

Thực tế, theo lãnh đạo của Sở KH&ĐT TP.HCM, Thành phố đề xuất 15 dự án, chủ yếu trong lĩnh vực hạ tầng, y tế, giáo dục và đều mang tính công ích. “Những dự án thương mại, thì để nhà đầu tư lựa chọn và quyết định”, một cán bộ của Sở KH&ĐT TP.HCM nói.

Trong khi đó, bày tỏ quan điểm của mình, ông Tứ cho rằng, dù xây dựng Danh mục Dự án dựa trên lợi ích của quốc gia, nhưng cũng phải tính đến lợi ích của nhà đầu tư. “Danh mục này cần được xây dựng trên nguyên tắc đôi bên cùng có lợi, phải có cơ chế, chính sách rõ ràng để hấp dẫn nhà đầu tư”, ông Tứ nhấn mạnh.

Nguồn: Đầu tư