Nhiều đại biểu liên tục đặt ra các câu hỏi khác nhau về vấn đề nợ xấu trong nền kinh tế, như tại sao có sự chênh lệch về con số nợ xấu giữa thống kê, báo cáo của các tổ chức tín dụng với ngân hàng Nhà nước (NHNN) và các tổ chức tài chính, đánh giá tín nhiệm quốc tế; đâu là con số thực về nợ xấu; biện pháp xử lý nợ xấu của NHNN là gì; bao giờ nợ xấu có thể giảm; trách nhiệm cá nhân của thống đốc, của NHNN với việc để nợ xấu như vậy ở đâu v.v.

Muốn giải quyết căn cơ, phải có thêm giải pháp ổn định kinh tế vĩ mô

Theo thống đốc Nguyễn Văn Bình, số liệu về nợ xấu của NHNN là con số chính thức, có căn cứ khoa học và công tác điều hành căn cứ vào con số đó; số liệu nợ xấu của NHNN công bố cao gần gấp hai lần so với báo cáo của các ngân hàng thương mại, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với các tổ chức tài chính quốc tế. Ông Bình giải thích: bên cạnh yếu tố khách quan, các tổ chức tín dụng thường có tâm lý báo cáo nợ xấu thấp hơn thực tế để khai tăng lợi nhuận, thậm chí che giấu sự yếu kém trong quản lý, điều hành và chỉ thừa nhận khi cơ quan thanh tra, giám sát của NHNN vào cuộc. Cụ thể, NHNN đã thanh tra chín tổ chức tín dụng báo cáo hoạt động có lãi, nợ xấu không quá 2%; kết quả cho thấy có tổ chức tín dụng nợ xấu lên đến 30%, thậm chí có trường hợp nợ xấu lên tới trên 60% và dĩ nhiên, kết quả kinh doanh từ lãi thành lỗ! “Do vậy, không thể căn cứ vào báo cáo của các tổ chức tín dụng mà phải giám sát từ xa kết hợp với thanh tra tại chỗ”, ông Bình kết luận.

Ông Bình cũng cho biết: trong tháng 8 và tháng 9 tới, NHNN sẽ ban hành một loạt văn bản quan trọng nhằm điều chỉnh hoạt động của các ngân hàng thương mại, song song với việc tăng cường hoạt động thanh tra giám sát. NHNN cũng đang phối hợp với chính quyền địa phương tiến hành phát mại tài sản thế chấp để giải quyết nợ xấu; khuyến khích các tổ chức tín dụng lành mạnh mua lại nợ xấu. Để giải quyết nợ xấu một cách căn cơ, thống đốc cho rằng cần phải có những giải pháp ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy môi trường sản xuất, kinh doanh… đi kèm với các biện pháp xử lý nợ.

Cung cấp một loạt con số như gần 70.000 tỉ đồng trích lập dự phòng; 84% nợ xấu có tài sản bảo đảm với tổng tài sản giá trị tương đương 135% nợ vay, ông Bình cho rằng “tỷ lệ nợ xấu của chúng ta hiện nay không đến mức phải hốt hoảng”.

Trước băn khoăn của đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội) về việc ngân sách nhà nước có phải chi ra để xử lý nợ xấu, ông Bình không trả lời thẳng mà cho rằng nguồn tài sản đảm bảo là một trong những cơ sở quan trọng để nợ xấu có thể được xử lý.

Trả lời câu hỏi của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng: “Đến 30.6.2013 nợ xấu có giảm được không và giảm xuống còn bao nhiêu?”, ông Bình cho biết sẽ nỗ lực đưa nợ xấu về tỷ lệ an toàn – dưới 3% – trong nhiệm kỳ này. Đại biểu Phùng Văn Hùng, uỷ viên thường trực uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, cho biết ông chưa hài lòng với câu trả lời này: “Chủ tịch Quốc hội hỏi thời điểm cụ thể là 30.6.2013, thống đốc lại trả lời là hết nhiệm kỳ. Hết nhiệm kỳ có khi thống đốc đã hạ cánh an toàn, còn nói gì nữa?”

Đại biểu Ngô Ngọc Phương truy vấn: “Để xảy ra tình trạng nợ xấu cao và xảy ra một số sai phạm trong hệ thống, trách nhiệm của thống đốc đến đâu?” Cho rằng nợ xấu hiện nay được hình thành sau cả một quá trình, nhưng ông Bình vẫn khẳng định đó là trách nhiệm của NHNN và “cá nhân tôi, với tư cách là thống đốc NHNN”.

Không biết lấy tiền ở đâu để thâu tóm

Trả lời câu hỏi của đại biểu: “Nợ xấu đến mức nào thì tổ chức tín dụng phải phá sản?”, ông Bình cho biết: “Nếu nợ xấu từ 16% trở lên, tổ chức tín dụng thuộc diện kiểm soát đặc biệt. Tuy nhiên, đôi khi đưa tổ chức tín dụng vào diện kiểm soát đặc biệt cũng đồng nghĩa cho tổ chức tín dụng đó phá sản. Song, phương pháp phá sản tổ chức tín dụng chưa được áp dụng trong giai đoạn hiện nay của nền kinh tế”.

Trường hợp thâu tóm ngân hàng Sacombank, ông Bình cho rằng đó không thuộc trách nhiệm của NHNN, vì diễn ra trên thị trường chứng khoán. “Trong quá trình xử lý chín ngân hàng vừa qua, có hiện tượng cho thấy có “màu sắc” thâu tóm nhưng trong đề án tái cơ cấu ngân hàng, hoạt động đó được phép theo nguyên tắc tự dàn xếp, thoả thuận và đến nay, NHNN chưa phải có biện pháp cưỡng chế nào”, thống đốc nói.

Liên quan đến nội dung này, đại biểu Bùi Thị An đặt ra khá nhiều câu hỏi với thống đốc Nguyễn Văn Bình: “Ngân hàng thương mại nhà nước nào có tỷ lệ nợ xấu cao nhất”; “Thời điểm nào thì NHNN phát hiện ra hoạt động thanh tra giám sát của mình còn những tồn tại?”; “Việc NHNN bơm tiền cứu thanh khoản một số ngân hàng thương mại là dựa trên căn cứ, tiêu chuẩn nào?”; “Một loạt các ngân hàng thương mại bị thâu tóm, sáp nhập như Sacombank, SHB với Habubank…, vậy nguồn tiền đó lấy ở đâu ra?”; “Với quy mô hiện nay của nền kinh tế, Việt Nam cần có bao nhiêu ngân hàng thương mại?”; “Thống đốc suy nghĩ, cảm xúc gì khi hàng trăm ngàn công nhân rơi vào cảnh thất nghiệp do các doanh nghiệp phá sản hàng loạt, và sẽ tham mưu cho Chính phủ ra sao để xử lý tình trạng này?”

Ông Bình cho biết cuối năm 2011, 12 tổ chức tín dụng nằm bên bờ vực phá sản, các tổ chức tín dụng lớn thanh khoản cũng bấp bênh. Một số tổ chức tín dụng mất thanh khoản đã được hỗ trợ thanh khoản. Ông Bình khẳng định: khi NHNN cho tổ chức tín dụng vay tiền, sẽ thành lập tổ giám sát để đảm bảo số tiền đó được sử dụng đúng mục đích.

Liên quan đến trường hợp thâu tóm ngân hàng Sacombank, ông Bình cho rằng do Sacombank chưa báo cáo với NHNN nên ông chưa biết lấy nguồn tiền ở đâu ra. Hiện nay, NHNN đang thanh tra Sacombank và trong tháng 8 sẽ có kết quả; khi đó, NHNN sẽ thông tin công khai vấn đề trên.

Ông Bình thừa nhận nền kinh tế hiện vừa thừa vừa thiếu ngân hàng: thừa ngân hàng yếu kém, hoạt động không hiệu quả, có hành vi vi phạm, thiếu dịch vụ ngân hàng theo chuẩn quốc tế. Quá trình tái cơ cấu sẽ điều chỉnh tình trạng này. Tuy nhiên theo ông, tái cơ cấu có cái giá của nó và việc doanh nghiệp phá sản là một trong những cái giá đó.

Nguồn: SGTT