Theo yêu cầu của Bộ Tài chính, tái cơ cấu tập đoàn, tổng công ty nhà nước ngoài việc hoàn thiện tiêu chí phân loại DNNN, tiếp tục cổ phần hoá đối với DN mà Nhà nước không cần nắm giữ 100% vốn, còn phải thoái vốn đầu tư ngoài ngành và vốn đầu tư vào DN hoạt động không hiệu quả, hạn chế đầu tư chéo giữa các DN trong cùng tập đoàn, tổng công ty nhà nước.

Ngoài ra, trong đề án, các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước còn phải lên phương án tái cơ cấu quy trình hoạt động và quản trị DN, trong đó phải xây dựng chiến lược hoạt động, cơ cấu tổ chức, quy trình hoạt động, xây dựng và quản trị thương hiệu, xây dựng hệ thống thông tin nội bộ, công khai tình hình hoạt động và đào tạo, nâng cao năng lực cán bộ lãnh đạo... “Tái cấu trúc tập đoàn, tổng công ty nhà nước là công việc hết sức phức tạp, khó khăn. Nhưng chúng ta đã bắt tay vào thực hiện, khó khăn đến đâu, vướng mắc đến đâu, thì phải xử lý đến đó mới thực hiện tái cơ cấu được cả nền kinh tế”, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Văn Hiếu nói.

Nhiều tổ chức tài chính quốc tế nhận định, Chính phủ Việt Nam đang tiến hành những bước đi đúng hướng để quyết tâm thực hiện thành công chương trình tái cơ cấu DNNN. Tuy nhiên, mấu chốt của việc tái cơ cấu thành công DNNN là phải khắc phục hạn chế của tập đoàn, tổng công ty nhà nước trong việc xây dựng đề án tái cấu trúc.

Nghiên cứu quá trình sắp xếp và đổi mới DNNN trong 20 năm qua, Công ty Ernst & Young Vietnam đã chỉ ra nhiều hạn chế như thiếu gắn kết chiến lược, thiếu kế hoạch tổng thể, thiếu công cụ quản lý và giám sát, thiếu nguồn lực… trong quá trình tái cơ cấu của từng tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Ngoài ra, có không ít cơ quan quản lý nhà nước và lãnh đạo DN đã hiểu sai về hoạt động tái cơ cấu khi coi tái cơ cấu đồng nghĩa với cổ phần hoá, hoặc niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán, hay chỉ đơn thuần coi tái cơ cấu là việc cơ cấu lại sở hữu và doanh mục đầu tư và tái cơ cấu là hành động chỉ mang tính thời điểm.

“Cổ phần hoá, niêm yết cổ phiếu, cơ cấu lại sở hữu và danh mục đầu tư hay áp dụng ERP chỉ là những nhiệm vụ cụ thể, là những mục đích phải thực hiện trong cả quá trình tái cơ cấu. Khi xây dựng đề án tái cơ cấu, nếu vẫn còn có cách hiểu phiến diện này, thì tiến trình tái cơ cấu DNNN giai đoạn tiếp theo khó có thể thành công như mong đợi”, đại diện Ernst & Young Vietnam khuyến cáo.

Theo số liệu tổng hợp 2.442 DN có thời gian hoạt động từ 1 năm trở lên sau khi cổ phần hoá của Bộ Tài chính, so với trước khi cổ phần hoá, doanh thu tăng 1,9 lần, lợi nhuận tăng 3,2 lần, nộp ngân sách tăng 2,5 lần… “Cổ phần hoá là một trong những nội dung quan trọng nhất trong tái cơ cấu DNNN, nhưng ngay cả khi chuyển thành công ty cổ phần, nếu trong đề án tái cơ cấu mà quản trị DN, cơ cấu tổ chức, quy trình hoạt động… không thay đổi, thì chỉ sau vài năm cổ phần hoá, công ty cổ phần sẽ hết động lực và rơi vào khó khăn”, ông Đặng Quyết Tiến, Phó cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) cảnh báo các tập đoàn, tổng công ty trong việc xây dựng đề án tái cơ cấu.

Nguồn: Đầu tư