Nhận xét về động thái hạ lãi suất, có ý kiến cho rằng, khó khăn nhất của doanh nghiệp hiện nay là hàng tồn kho, là đầu ra, chứ không phải là giá vốn. Song trên thực tế, ngoài một số ngành đang điêu đứng vì tồn kho cao như sắt thép, xi măng..., còn lại rất nhiều DN đang gặp khó khăn vì lãi suất cao, thiếu vốn để sản xuất.

Chính NHNN cũng thừa nhận, quyết định giảm lãi suất được đưa ra là vì doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn, sức mua của thị trường yếu, khả năng hấp thụ tín dụng quá thấp (tăng trưởng tín dụng năm 2012 chỉ khoảng 5%, bằng 1/3 mục tiêu đề ra đầu năm). Năm 2012 cũng là năm có số giải thể, ngừng hoạt động cao nhất từ trước đến nay.

Nhìn lại thời điểm này năm ngoái, khi đa số các DN vẫn phải vay vốn với lãi suất 20-25%/năm, thì rõ ràng, NHNN đã tiến được một bước dài. Từ đầu năm đến nay, NHNN đã 5 lần giảm trần lãi suất, 6 lần giảm lãi suất điều hành, đưa lãi suất cho vay hiện còn 12-15%/năm. Việc giảm lãi suất khi năm 2013 sắp đến đã tiếp thêm niềm tin, niềm hy vọng cho DN để họ mạnh dạn xây dựng kế hoạch phục hồi sản xuất, kinh doanh cho năm mới.

Điều đáng nói là, dù lãi suất đã giảm thêm, song vẫn chưa đủ. Mức lãi suất hiện nay vẫn quá cao so với khả năng sinh lợi và tác động trực tiếp tới sức khoẻ của doanh nghiệp, vốn đã suy kiệt qua hai lần liên tiếp đối mặt với khủng hoảng kinh tế. Nếu căn cứ vào thực tiễn hoạt động sản xuất, kinh doanh, hiệu quả đầu tư... thì mức lãi suất cho vay dưới 10%/năm mới được coi là tạm hợp lý.

Hiện lãi suất ở Việt Nam vẫn cao gấp đôi, gấp ba so với các nước trong khu vực bởi mức lãi suất bình quân tại Philippines, Trung Quốc, Singapore, Hàn Quốc, Malaysia… chỉ 5 - 7%/năm. Điều này khiến giá thành sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam quá cao, hàng hoá kém tính cạnh tranh với các nền kinh tế trong khu vực. Vậy nên, trong tương lai, NHNN cần kéo mặt bằng lãi suất về ngang bằng với các nước trong khu vực.

Trong tương lai gần, NHNN cần tiếp tục cắt giảm lãi suất mạnh hơn nữa trong năm 2013 và quan trọng hơn là thiết lập một mặt bằng lãi suất ổn định, hợp lý. Khi đó, tín dụng mới có thể khơi thông, bởi nền kinh tế nước ta vẫn là nền kinh tế tăng trưởng dựa vào đồng vốn. Một khi tín dụng không thể tăng trưởng, nền kinh tế sẽ khó có cơ hội phục hồi.

Dĩ nhiên, lãi suất không phải là chìa khóa vạn năng. Muốn tín dụng khơi thông, trước hết, NHNN và các bộ ngành khác phải phối hợp gỡ bòng bong nợ xấu, quyết liệt tái cơ cấu ngân hàng, phá băng thị trường bất động sản. Với doanh nghiệp, phải xác định thời kỳ “vốn dễ”, thời kỳ ăn xổi thị trường đã qua. Muốn tiếp cận được vốn, chiếm lĩnh thị trường, DN cũng phải có nền tảng quản trị thật sự, phải xây dựng được chiến lược kinh doanh hiệu quả, hạ giá thành, nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm.

Một nền tảng nữa để hạ lãi suất là Chính phủ phải luôn “cảnh giác” với lạm phát, nhất là khi nguy cơ lạm phát tăng trở lại vẫn luôn rập rình. Cái giá phải trả cho một thời kỳ dài lạm phát, lãi suất gần như cao nhất thế giới là lý do buộc các nhà điều hành không được lơ là lạm phát, ngay cả khi phải tìm biện pháp kích cầu kinh tế.

Nguồn: Đầu tư