“Vai chính” trong kiểm soát lạm phát

Hồi đầu năm nay, tại Hội nghị triển khai ngành Ngân hàng, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã giao nhiệm vụ cho ngành Ngân hàng: vừa phải đảm nhiệm “vai chính” về kiểm soát lạm phát, nhưng phải đồng thời khẩn trương đưa vốn vào sản xuất kinh doanh để góp phần hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, đưa vốn ra nhưng phải đúng địa chỉ, phải hiệu quả.

Đến nay, 1/3 thời gian của năm 2013 đã trôi qua, mặc dù vẫn còn những phản biện xung quanh điều hành chính sách tiền tệ, song các giải pháp đang đi đúng hướng và NHNN đang kiên định với hai mục tiêu trên. Nếu như chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 1 tăng 1,25% và tháng 2 tăng 1,32% thì đến tháng 4 bước đầu đã được kiểm soát. So với cuối năm 2012, CPI tháng 4/2013 tăng 2,41%, cũng là mức thấp nhất trong 4 năm qua.

Trong khi đó, đến hết quý I tăng trưởng GDP đạt mức 4,89%. Mức tăng này tuy hơi thấp, nhưng nếu đặt trong bối cảnh doanh nghiệp (DN) vẫn khó khăn, ngành Ngân hàng đang đang tiếp tục xử lý nợ xấu thì có thể chấp nhận được. Đặc biệt 3 tháng đầu năm dư nợ tín dụng mặc dù chỉ tăng 0,67% so với cuối năm 2012 nhưng đã cho thấy tín dụng được đưa đúng địa chỉ, vào các lĩnh vực ưu tiên, nâng cao chất lượng tín dụng.

Thống kê mới nhất của NHNN, tín dụng đã bắt đầu lấy lại đà tăng trưởng tăng trưởng khá: mức tăng của 4 tháng là 1,4%. “Mức tăng tín dụng này đáng khích lệ trông bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn, sức cầu yếu, khả năng hấp thụ vốn còn hạn chế, phản ánh nỗ lực của NHNN và hệ thống TCTD trong việc tháo gỡ khó khăn về vốn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.” – Một chuyên gia ngân hàng đánh giá.

Với giải pháp điều hành CSTT, tín dụng thận trọng, linh hoạt, hiệu quả nhằm thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát, tăng cường ổn định vĩ mô và bảo đảm tăng trưởng hợp lý, NHNN đã điều chỉnh giảm 1% các mức lãi suất chủ chốt và lãi suất huy động VND kỳ hạn dưới 12 tháng xuống 7,5%/năm. Lãi suất cho vay ngắn hạn thuộc một số đối tượng ưu tiên cũng giảm 1%, xuống còn 11%/năm.

Báo cáo tại phiên họp toàn thể Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cuối tháng 4/2013, NHNN cho biết, mặt bằng lãi suất huy động và cho vay tiếp tục xu hướng giảm, hiện phổ biến ở mức 6 - 7,5%/năm đối với kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 12 tháng; kỳ hạn từ 12 tháng trở lên khoảng 9-10,5%/năm. Lãi suất cho vay giảm khoảng 1-1,5%/năm, phổ biến ở mức 9-11%/năm đối với lĩnh vực ưu tiên; các lĩnh vực sản xuất kinh doanh khác ở mức 11-13%/năm ở khối NHTM Nhà nước và 12 – 15%/năm ở khối NHTMCP là điều kiện tốt để các DN sản xuất kinh doanh tăng khả năng tiếp cận vốn ngân hàng.

Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu – Chuyên gia kinh tế, sau khi CPI hai tháng đầu năm ở mức cao, NHNN chưa đẩy trần lãi suất huy động xuống thấp hơn 7,5%/năm là sự cẩn trọng cần thiết của NHNN. “Có thể nói, trong 4 tháng qua, NHNN đã nỗ lực trong điều hành lãi suất và đến thời điểm này hoàn toàn có cơ sở để đưa trần lãi suất huy động xuống 7%/năm.” – TS. Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh.

Vàng hỗ trợ tỷ giá ổn định

Điều hành tỷ giá và quản lý thị trường vàng trong những tháng đầu năm của NHNN là khá tích cực. Các TCTD tiếp tục mua ròng từ khách hàng và tích cực bán ngoại tệ trên thị trường liên ngân hàng. NHNN cũng tích cực mua ngoại tệ (trong quý I lượng mua ngoại tệ gấp 3 lần cùng kỳ - đạt 3,18 tỷ USD), đưa dự trữ ngoại hối đạt mức tương đương thông lệ quốc tế là 12 tuần nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ. Tỷ giá bình quân liên ngân hàng vẫn được duy trì ổn định ở mức 20.828 đồng/USD.

Điểm nhấn với thị trường vàng trong những tháng đầu năm là NHNN tiếp tục “vận hành” Nghị định 24/2012/NĐ-CP (Nghị định 24) về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, trong đó có tổ chức đấu thầu vàng từ cuối tháng 3. Đến nay, tổng cộng sau 13 phiên đấu thầu, NHNN đã tung ra thị trường 366.400 lượng vàng, tương đương hơn 14 tấn.

Phó Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cho biết, trước đây khi có nhiều DN sản xuất vàng miếng thì mỗi khi sốt vàng, lại có hiện tượng gom ngoại tệ nhập vàng, tác động tới tỷ giá, gây lạm phát. Nhưng từ khi Nghị định 24 ra đời, Nhà nước độc quyền nhập vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng cung ứng ra thị trường đã không còn “đất” cho nhập lậu vàng. Diễn biến tỷ giá, thị trường ngoại tệ trong những tháng đầu năm bình thường và đáp ứng được nhu cầu cho thanh toán xuất nhập khẩu.

Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, từ khi Nghị định 24 được ban hành đã không còn xảy ra các cơn sốt vàng, không còn cảnh người đổ xô đi mua vàng, mặc dù điều kiện cho những cơn sốt đã có. Chẳng hạn, ngày 16/4 giá vàng thế giới giảm sâu về 1.350 USD/oz - mức thấp kỷ lục trong vòng 2 năm trở lại đây, kéo giá vàng trong nước chỉ còn 38 – 39 triệu đồng/lượng, nhưng không xảy ra sốt vàng là minh chứng rõ nhất cho thành công của Nghị định 24.

Định hướng điều hành chính sách tiền tệ của NHNN tới vẫn phải thận trọng, linh hoạt, đặc biệt trong những tháng cuối năm. Nhưng để đồng thời đạt mục tiêu kìm chế lạm phát và bảo đảm tăng trưởng hợp lý của nền kinh tế, NHNN cần sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành khác trong việc triển khai các giải pháp điều hành kinh tế vĩ mô cũng như việc điều chỉnh thận trọng và linh hoạt giá các mặt hàng thiết yếu.

Nguồn: Thời báo Ngân hàng