“Trong bối cảnh nợ xấu gia tăng, NHNN Việt Nam thành lập VAMC là một quyết định cần thiết và đúng lúc”, đó là nhận định của ông Robert Young - Giám đốc bộ phận tư vấn các tổ chức tài chính của Deloitte (Vương quốc Anh).

Mục tiêu hoạt động của VAMC phải gắn kết chặt chẽ với lộ trình tái cấu trúc ngành Ngân hàng. Theo ông Robert Young, việc xác định quy mô nợ xấu rất quan trọng. Qua đó đưa ra cách thức quản lý tài sản một cách tốt nhất.

Bởi trên thế giới có những nước thành lập riêng AMC cho các ngân hàng; có những nước thành lập AMC cho toàn hệ thống. “Nếu không có con số cụ thể quy mô nợ xấu thì nhiều khi một AMC đơn lẻ của ngân hàng không đủ năng lực xử lý khối lượng nợ xấu và sẽ dẫn đến thất bại vì quá sức chịu đựng của họ”, ông Young nhấn mạnh.

Trong vấn đề xử lý nợ xấu qua VAMC, TS. Lê Xuân Nghĩa cũng nhấn mạnh đến yếu tố “ngoại”, ông Nghĩa cho rằng, nếu không có sự tham gia của NĐT nước ngoài thì quá trình xử lý nợ có thể phải kéo dài và tổn thất sẽ rất lớn. Vì nợ xấu tăng, khiến tín dụng bị hạn chế, không hỗ trợ được tăng trưởng kinh tế. Thậm chí có thể dẫn đến đình trệ hoặc suy thoái kinh tế.

Theo ông Nghĩa, hiện có khá nhiều NĐT nước ngoài đánh tiếng tham gia mua bán nợ tại Việt Nam. Ông Young cũng cho biết thêm: các nhà đầu tư  ngoại đã sẵn sàng và dành nhiều thời gian quan sát, nghiên cứu thị trường. Đặc biệt, các quỹ đầu tư tư nhân của Mỹ được thành lập ra chủ yếu để mua bán tài sản nợ xấu và các quỹ đầu tư khác ở châu Á được thành lập với mục đích tương tự cũng đã sẵn sàng tham gia thị trường Việt Nam sau thời gian dài quan sát, nghiên cứu.

Vấn đề bây giờ chỉ là sự sẵn sàng của Việt Nam tới đâu. Hay nói cách khác là cơ sở hạ tầng, môi trường pháp lý… của Việt Nam đã chuẩn bị tốt hay chưa để tạo lập thị trường mua bán nợ xấu và thu hút nhà đầu tư nước ngoài.

Theo nhận định của một số chuyên gia, yếu tố căn bản đầu tiên và quan trọng nhất mà các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm để tham gia mua bán nợ xấu là hành lang pháp lý cho các vấn đề cụ thể như: hỗ trợ phá sản, cưỡng chế thu hồi tài sản... Các quy định này cần làm rõ để nhà đầu tư nước ngoài yên tâm tham gia thị trường. Làm thế nào để họ thấy khả năng khi đưa vốn vào có thể thu hồi được vốn và tạo được lợi nhuận.

Malaysia là một trong những nước điển hình xử lý nợ xấu thành công nhờ môi trường pháp lý “đủ mạnh” hỗ trợ AMC. Cụ thể, AMC này có quyền đề xuất chính sách về đất đai, bất động sản để giúp họ tham gia tái cấu trúc các khoản nợ hiệu quả hơn.

Đồng quan điểm, TS. Võ Trí Thành cũng cho rằng, VAMC là DN đặc biệt nên cần phải có cơ chế đặc biệt. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, để gỡ nút thắt này, VAMC cần phân tích, tìm hiểu vấn đề nội bộ về mặt khung pháp lý để  giải quyết tốt hơn các khoản nợ. Một thay đổi cơ bản cho hệ thống pháp lý đó là phải rõ ràng, chặt chẽ, minh bạch và ổn định để các nhà đầu tư hiểu rõ quy trình tham gia thị trường mua bán nợ xấu.

“Một trong những yếu tố giúp cho Kamco thành công xử lý nợ xấu đó là họ rất minh bạch thông tin, báo cáo tài chính về hoạt động AMC”, ông Young cho biết thêm..

Một yếu tố quan trọng nữa tác động đến quyết định tham gia của khối nhà đầu tư quốc tế là quy mô của thị trường. “Không nhất thiết chỉ là số lượng nợ xấu đã ước lượng được, mà là quyết tâm xử lý nợ xấu của VAMC và các NHTM trong việc bán nợ đó cho nhà đầu tư thế nào”, ông Young gợi ý.

Lãnh đạo một công ty kiểm toán lớn cho biết, hệ thống kế toán của Việt Nam có một số vấn đề. Đó là hệ thống trích lập dự phòng và đánh giá khoản vay không theo thông lệ quốc tế nên có sự khác nhau trong định giá giữa bên mua và bên bán. Đây là yếu tố gây khó khăn cho giao dịch thành công. Do đó, vấn đề nữa mà ông Young đặc biệt lưu ý là tính độc lập của VAMC đối với đánh giá các khoản nợ.

“Không thể để tình trạng vừa đá bóng vừa thổi còi. Tức là những người cho vay và những người đánh giá nợ xấu… phải tách biệt với nhau mới đảm bảo tính hiệu quả”- ông Young nói.

Nguồn: Thời báo Ngân hàng