Đây là kết quả của báo cáo “Con đường đến Cộng đồng Kinh tế ASEAN 2015: Những thách thức và cơ hội đối với các DN” vừa được công bố tại Kuala Lumpur (Malaysia). Báo cáo đã khảo sát các chủ sử dụng lao động tại 10 quốc gia và đánh giá của các tổ chức thành viên kinh doanh tại 4 nước với sự hỗ trợ của các chuyên gia đến từ Ngân hàng Phát triển Châu Á, OECD - BIAC, Ngân hàng Thế giới, và Ban Thư ký ASEAN...

Theo ILO, các DN rõ ràng chưa nhận thức đầy đủ về những thách thức của AEC (Cộng đồng kinh tế ASEAN) cũng như chưa sẵn sàng để tận dụng những cơ hội của nó. DN khá lạc quan rằng sự dịch chuyển ngày càng tăng của lao động, rào cản thương mại giảm và dòng vốn đầu tư tự do hơn sẽ tăng cường khả năng cạnh tranh - đặc biệt khi kết hợp đầu tư trong giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên, thực tế là, DN chưa chuẩn bị để cạnh tranh trong thị trường lao động đang ngày càng hội nhập của khu vực. Chỉ 46% DN hiểu một cách đầy đủ về những tác động của AEC đối với công việc kinh doanh của họ. Báo cáo cũng cho rằng những chính sách lao động và xã hội (đặc biệt là những chính sách liên quan tới kỹ năng và giáo dục), dịch chuyển của lao động trong nội khối, và cải thiện quy trình làm luật cần được quan tâm nhiều hơn để thúc đẩy phát triển toàn diện và bền vững.

Trước đó, một nghiên cứu của ILO công bố năm 2013 cũng cho thấy năng suất lao động của VN thuộc nhóm thấp nhất ở Châu Á – Thái Bình Dương (những nơi có thể thu thập số liệu) – thấp hơn Singapore gần 15 lần, thấp hơn Nhật 11 lần và Hàn Quốc 10 lần. Ngay cả so với các nước láng giềng ASEAN có mức thu nhập trung bình, đó vẫn là một khoảng cách lớn. Chẳng hạn, năng suất lao động của VN chỉ bằng 1/5 Malaysia và 2/5 Thái Lan.

Một xu hướng đáng chú ý là tốc độ tăng của năng suất lao động giảm đi tại VN. Trong giai đoạn 2002-2007, năng suất lao động tăng trung bình 5,2% mỗi năm – mức cao nhất trong khu vực. Tuy nhiên, kể từ cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008, tốc độ tăng năng suất trung bình hàng năm của VN chậm lại, chỉ còn 3,3%.

Theo một cuộc khảo sát về nhu cầu về kỹ năng với hơn 200 DN hoạt động trong lĩnh vực du lịch ở khu vực miền trung VN, tất cả chủ lao động đều cho rằng sinh viên tốt nghiệp các trường dạy nghề không đáp ứng được yêu cầu của họ. Nguyên nhân là vì thiếu sự tham gia của DN vào quá trình đào tạo.

Theo dự kiến, Quốc hội sẽ thông qua Luật Dạy nghề sửa đổi trong kỳ họp cuối năm 2014. Dự thảo luật nhấn mạnh sự tham gia của DN vào quá trình đào tạo thông qua các chương trình ưu đãi thuế cho các DN tham gia. Đây sẽ là “đòn bẩy” quan trọng để giải quyết những điểm “nghẽn” trong thị trường lao động VN.

Nguồn: dddn.com.vn