Trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Chính phủ về hiệu quả của chương trình kết nối NH-DN (chương trình kết nối) thời gian qua, từ lãnh đạo chính quyền TPHCM, các chuyên gia, lãnh đạo NH và cộng đồng DN đều cho rằng đây là một chương trình thiết thực, góp phần tháo gỡ khó khăn về vốn cho hoạt động của DN, đồng thời tháo gỡ cả khó khăn cho các NH.

Đòn bẩy cho DN

"Chương trình kết nối NH và DN hiện đang hỗ trợ vốn cho DN với mức lãi suất rất hợp lý, các khoản vay ngắn hạn hiện chỉ vào khoảng 8%, thậm chí còn thấp hơn. Bên cạnh đó, hồ sơ thủ tục vay được giải quyết rất nhanh, có những khoản vay giải ngân chỉ trong 2-3 giờ. Đây thực sự là một cách tiếp cận vốn hiệu quả, nhất là đối với những DN nhỏ và vừa”, ông Lê Phước Hậu, Phó Giám đốc Công ty Cà phê Petec, một DN chuyên xuất khẩu cà phê, tiêu và nhiều loại nông sản khác, tham gia vay vốn của NH Đông Á, cho biết.

Theo ông Hậu, chương trình còn xóa đi khoảng cách giữa DN lớn và DN nhỏ trong quan hệ với NH. “Trước đây, những DN lớn, có quan hệ lâu năm với các NH thì họ có thể nhận được các khoản vay lớn với thủ tục nhanh chóng, trong khi các DN nhỏ thường rất khó vay, phải có tài sản đảm bảo, khâu xét duyệt lâu và thường là hạn mức rất nhỏ”, ông Hậu chia sẻ thêm.

Chủ tịch HĐTV Công ty Cơ khí xây dựng & thương mại Tiên Tiến, ông Nguyễn Văn Tiến, cho rằng, vốn và lãi suất là yếu tố sống còn của DN. Nhờ chương trình kết nối, DN này đã qua được giai đoạn khó khăn.

Trước đây, Công ty Tiên Tiến chỉ hoạt động trong lĩnh vực xây dựng nhà công nghiệp, nay chuyển sang sản xuất vật liệu nhẹ, nhà di động và nhà đỗ xe cao tầng. Đây đều là những lĩnh vực không thu lợi nhuận cao, trong khi lãi suất lại quá cao thời gian qua đã khiến DN gặp nhiều khó khăn. Nhưng nhờ có được lượng vốn lớn với lãi suất ưu đãi của Agribank, vay ngắn hạn khoảng 8% và dài hạn cũng chỉ 10%/năm đã giúp Tiên Tiến có lực để tiếp tục mạnh dạn đầu tư cho phát triển sản xuất.

Còn ông Nguyễn Trọng Vinh, Phó giám đốc Công ty cổ phần Thủy đặc sản Seaspimex Việt Nam, cho biết năm 2009, TPHCM có chủ trương chuyển các DN ra xa trung tâm nên Seaspimex đã xây mới nhà máy tại huyện Bình Chánh với công suất gấp 3 lần, vì thế tình hình tài chính gặp nhiều khó khăn. Nhưng nhờ có chương trình kết nối, Agribank đã hỗ trợ tài chính, giúp Seaspimex có một lượng vốn để ổn định sản xuất trong 2 năm qua.

Seaspimex Việt Nam năm nay dự kiến đạt doanh số 700 tỷ đồng, trong đó xuất khẩu khoảng 25 triệu USD sản phẩm cá ngừ, bạch tuộc đóng lon đi các thị trường như Mỹ, Trung Đông, châu Phi...

“Mỗi tháng, công suất chế biến của DN vào khoảng 500 tấn cá. Đặc thù của thủy sản đánh bắt là mùa vụ, từ tháng 4 đến tháng 10, nên các tháng còn lại DN sản xuất bằng nguồn cá dự trữ, lượng trữ lên đến vài nghìn tấn. Do đó, được vay vốn với lãi suất thấp để thu mua nguyên liệu sẽ giúp sản phẩm của DN có điều kiện cạnh tranh hơn trên thị trường xuất khẩu”, ông Vinh cho biết.

Tác động tương hỗ

Ông Trần Hoài Nam, Phó Tổng Giám đốc HDBank, NH rất tích cực tham gia chương trình kết nối mỗi khi Thành phố phát động, cho biết 6 tháng đầu năm 2014, NH này đã cùng với 9 NH khác ký kết hỗ trợ các DN hơn 718 tỷ đồng vốn với lãi suất ưu đãi. Ngoài ra, HDBank còn dành hơn 1.000 tỷ đồng để tham gia chương trình bình ổn thị trường trên địa bàn.

Ông Nam thông tin thêm, thời gian qua, ngoài các DN trong nước, HDBank còn ký kết hỗ trợ vốn ưu đãi cho cả khối các DN FDI, góp phần cùng với chính quyền củng cố, khôi phục niềm tin cho các nhà đầu tư nước ngoài đối với môi trường kinh doanh của Việt Nam.

Còn theo ông Nguyễn Chí Trung, Phó Tổng Giám đốc NH Quốc dân, cả DN và NH đều thu được lợi ích thông qua kết nối, bởi DN được NH tìm hiểu khó khăn thực tế, đưa ra giải pháp để hỗ trợ tốt nhất, và cùng với việc hỗ trợ cho DN thì NH cũng đưa được dòng vốn của mình đến với khách hàng hiệu quả. Dòng vốn sẽ luân chuyển để thúc đẩy DN sản xuất còn NH có thêm lợi nhuận.

Ông Trần Ngọc Hải, quyền Trưởng Văn phòng đại diện Agribank tại TPHCM, cho biết Agribank là một trong số các NH tham gia ngay từ đầu chương trình. Tính đến cuối năm 2013, tổng số vốn Agribank cung ứng thông qua chương trình này đạt hơn 3.100 tỷ đồng, 120 khách hàng được hỗ trợ và chiếm tới 25% tổng vốn của chương trình kết nối. Ngay trong những tháng đầu năm 2014, Agribank đã ký kết với 38 DN và nhiều hộ kinh doanh nhỏ với số vốn hỗ trợ lên đến hơn 1.000 tỷ đồng.

Trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng của các NH đang gặp khó khăn do nhiều yếu tố khách quan như hiện nay, chương trình kết nối đã góp phần khơi thông dòng vốn tín dụng.

Ngoài ra, các buổi ký kết chương trình đều có mặt của lãnh đạo Thành phố, NH Nhà nước, NH thương mại và các DN… là cơ hội cho các bên trao đổi trực tiếp để tháo gỡ nhanh những vướng mắc, khó khăn, giúp tín dụng tăng trưởng nhanh và bền vững hơn, gia tăng thêm nhiều tiện ích và các dịch vụ NH khác.

Phần II - Cần nhân rộng

Theo TS. Lê Thẩm Dương (Trưởng Khoa Quản trị kinh doanh, Trường ĐH Ngân hàng TPHCM), muốn tăng trưởng tín dụng không còn cách nào khác là NH phải liên kết, kết nối với các doanh nghiệp.

Vốn đã đến với nhiều DN nhỏ và vừa

Ông Phạm Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN TPHCM, cho rằng không một DN nào có đủ 100% vốn cho kinh doanh. Để giải quyết dòng tiền của mình, các DN cần phải dựa vào nguồn vốn từ NH. Vì vậy, sự gắn kết giữa DN với NH là yêu cầu sống còn trong kinh doanh hiện nay.

“Trong thời gian qua, việc tiếp cận vốn của các DN vừa và nhỏ gặp khó khăn, do không đủ điều kiện để có thể tiếp cận với nguồn vốn của các NH cả về hạn mức và lãi suất. Trong khi để làm ăn tốt, mỗi DN cần có ít nhất 1 đến 2 NH đứng sau hỗ trợ vốn”, ông Hưng nhấn mạnh.

Ông Hưng cho biết khi DN có nhu cầu vốn, họ gửi yêu cầu về cho Hiệp hội hay Sở Công Thương, Thành phố có một đầu mối sẽ tập trung lại và gửi về Chi nhánh NH Nhà nước. Sau khi xác minh bước đầu, NH Nhà nước sẽ chuyển thông tin về DN có nhu cầu vay vốn đến các NH thương mại xem xét. Nếu đủ điều kiện thì sẽ thực hiện kết nối và giải ngân ngay.

Theo ông Hưng, chương trình kết nối là cầu nối mới giữa nhu cầu của DN và khả năng của NH. Đặc biệt, cầu nối này có trung gian là NH Nhà nước, chính quyền Thành phố và Hiệp hội DN, nên sự đánh giá sẽ kỹ hơn, hiệu quả cao hơn.

Trao đổi về kết quả sau 2 năm thực hiện chương trình kết nối trên địa bàn, bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Chủ tịch UBND TPHCM, cho biết giai đoạn 2011-2013, do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế, DN gặp nhiều khó khăn, trong khi lãi suất NH tăng cao. Trước tình hình đó, TPHCM đã chủ động xây dựng chương trình kết nối NH với DN nhằm tháo gỡ khó khăn về vốn, lãi suất cho DN và cũng giải quyết đầu ra cho các NH thương mại.

Theo bà Hồng, dòng vốn ưu đãi này đã được tập trung chủ yếu cho 5 lĩnh vực ưu tiên và có tới 70% số vốn đến với các DN nhỏ và vừa. Sau khi vay, hầu hết các DN dành cho duy trì và phục hồi sản xuất, đổi mới trang thiết bị nhằm nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh trên thị trường, góp phần duy trì mức tăng trưởng cao của Thành phố.

Cần nhân rộng ra nhiều địa phương, lĩnh vực

Ông Phạm Ngọc Hưng cho rằng, qua chương trình này, DN được rất nhiều, một nguồn vốn lớn lãi suất thấp đã đến với các DN. Đáng quý hơn là nhiều DN nhỏ và vừa đã vay được vốn để kinh doanh.

Tuy nhiên, một vấn đề cần đặt ra là hiện còn nhiều DN nhỏ chưa biết đến chương trình này. Bên cạnh đó, DN nhỏ thường có những vấn đề như không có tài sản thế chấp, không có nhiều khả năng xây dựng được đề án khả thi để vay vốn, hồ sơ, sổ sách thiếu không đầy đủ và rõ ràng nên luôn gặp khó khăn trong tiếp cận vốn. Do đó, để cho nhiều DN tiếp cận vốn, nhất là vốn lãi suất ưu đãi, các bên liên quan cần nỗ lực nhiều hơn nữa.

Đối với chính quyền TPHCM, theo bà Hồng, chương trình kết nối sẽ được Thành phố mở rộng. Những khó khăn, vướng mắc của các DN sẽ được Thành phố chỉ đạo Chi nhánh NH Nhà nước Thành phố nghiên cứu tháo gỡ. Mục tiêu là hỗ trợ mạnh hơn nữa cho các DN, nhất là những DN công nghiệp hỗ trợ, DN vừa và nhỏ; cho đổi mới công nghệ, phấn đấu tăng doanh số cho vay của các NH trên địa bàn đạt khoảng 20.000 tỷ đồng trong năm nay (tăng 50% so với 2013).

Đánh giá về mô hình kết nối của TPHCM, TS. Lê Thẩm Dương, Trưởng Khoa Quản trị kinh doanh, Trường ĐH Ngân hàng TPHCM, cho biết: Vừa rồi nếu ngành NH không làm rốt ráo thì tổng dư nợ còn khó khăn hơn nhiều. Ngoài ra, đây còn là kênh cho vay chất lượng.

Theo ông Lê Thẩm Dương, việc làm theo chuỗi là cách làm của thế giới đã có từ lâu, tuy nhiên, ở Việt Nam còn chưa quen nên cảm thấy mới. Trong bối cảnh hiện nay, cần đồng thời tăng được cả số lượng và chất lượng tín dụng. Để làm được điều này, DN và NH cần phải liên kết, tạo thành chuỗi cung-cầu.

Trên bình diện quốc gia, mở rộng mô hình liên kết này thì không chỉ mở rộng ra các địa phương mà phải mở rộng đến các lĩnh vực nông nghiệp, bất động sản, trong xuất nhập khẩu... giúp các ngành sản xuất phát triển và cũng là đẩy tín dụng tăng trưởng.

Trong năm 2013, tất cả 24 quận, huyện trên địa bàn TPHCM đều tổ chức chương trình kết nối, có nơi tổ chức được 3 lần trong năm. Chương trình kết nối đã hỗ trợ hơn 650 DN, HTX và hộ kinh doanh cá thể ký kết vay hơn 13.700 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi.

 Trong 5 tháng đầu năm 2014, đã có 348 DN được vay hơn 8.420 tỷ đồng

Nguồn: baodientu.chinhphu.vn