Ông đánh giá thế nào về quá trình tái cấu trúc hệ thống NH tại Việt Nam trong thời gian vừa qua?

Tái cấu trúc hệ thống NH được thực hiện trong bối cảnh cần thiết lập lại và duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, phục hồi dần tăng trưởng kinh tế, đi kèm với nỗ lực cải cách và hội nhập quốc tế sâu rộng là công việc phức tạp, xét cả dưới góc độ thể chế và nguồn lực thực thi. Chính vì vậy, nó đòi hỏi quyết tâm và trách nhiệm cao không chỉ của riêng ngành NH, mà cả sự phối hợp, đồng thuận của nhiều bộ, ngành khác.

Tái cấu trúc hệ thống NH bao hàm rất nhiều chiều cạnh, có quan hệ chặt chẽ với nhau. Từ công tác truyền thông, minh bạch hóa thông tin, nâng cao năng lực giám sát tài chính trong quan hệ phối hợp với các cơ quan khác, nâng cao chất lượng quản trị; đặc biệt là quản trị rủi ro, và áp dụng các chuẩn mực quốc tế, cho tới việc cơ cấu lại các NHTM Nhà nước, NHTM cổ phần, công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính, NH nước ngoài và hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân.

Trong thời gian qua, ngành NH đã chủ động và tích cực triển khai Đề án cơ cấu lại các TCTD. Tuy vẫn còn nhiều việc phải tiếp tục với những nỗ lực không ngơi nghỉ, song điều ấn tượng nhất là trong hơn 2 năm qua, NHNN đã cơ bản thực hiện được mục tiêu quan trọng nhất là ổn định hệ thống. Một số NH được sáp nhập hoạt động tốt lên, không gây xáo trộn tâm lý thị trường và người dân, qua đó tạo dựng thêm lòng tin vào quyết tâm và khả năng ổn định kinh tế vĩ mô của Chính phủ.

Có ý kiến cho rằng, quá trình tái cấu trúc hệ thống NH còn chậm?

Như tôi đã nêu ở trên, nội dung tái cấu trúc hệ thống NH là một “núi” công việc phức tạp vì nó có quan hệ với ổn định kinh tế vĩ mô, với toàn bộ công cuộc tái cấu trúc và có tác động nhiều chiều đến đời sống kinh tế - xã hội. Có thể thấy điều đó qua thực tiễn trên thế giới, dù là ở các nước đang phát triển hay phát triển.

Một vấn đề nữa là nguồn lực cho công cuộc tái cấu trúc nói chung và hệ thống NH nói riêng. Ở một số quốc gia, ngân sách Nhà nước được bổ sung, hỗ trợ để triển khai việc tái cấu trúc hệ thống NH. Tuy nhiên tại Việt Nam, “nguyên tắc” đặt ra cho tái cấu trúc hệ thống NH là không sử dụng tiền ngân sách. Do vậy, cách làm cũng phải “rất Việt Nam”, chúng ta nỗ lực song cũng phải thực hiện dần từng bước. Hơn nữa, cũng phải tính đến kịch bản tác dụng ngược nếu chúng ta làm quá nhanh và quá mạnh, nhất là khi lại thiếu đồng bộ với tái cấu trúc các lĩnh vực khác thì không loại trừ làm bất ổn hệ thống, hoặc chính NH được tái cấu trúc lại hoạt động không hiệu quả, “rủi ro đạo đức” tăng cao vì được hỗ trợ nhiều.

Tôi nghĩ, có hai bài học lớn ở đây. Một là, ngay trong quá trình triển khai, cần có sự tổng kết kịp thời cả về kinh nghiệm và những vướng mắc thể chế, qua đó tìm ra biện pháp tháo gỡ phù hợp. Hai là, rất cần sự phối hợp đồng bộ trong triển khai công cuộc tái cấu trúc giữa các cơ quan thực thi, đặc biệt trong tái cấu trúc khu vực DNNN, đầu tư công và hệ thống tài chính-NH.

Ông có đề xuất gì về tiến trình tái cấu trúc hệ thống NH trong thời gian tới?

Vấn đề cốt lõi là NHNN kiên định với mục tiêu đảm bảo hệ thống NH hoạt động ổn định, lành mạnh, góp phần quan trọng tạo được niềm tin cho thị trường, cho người dân. Tất nhiên, niềm tin đối với hệ thống NH còn là sự quy tụ của nhiều yếu tố khác như việc điều hành chính sách tiền tệ giữ ổn định kinh tế vĩ mô, chính sách quản lý vàng, ngoại tệ phù hợp, đảm bảo tốt trạng thái cán cân thanh toán quốc tế.

Một điểm mấu chốt là ngành NH cần tiếp tục nỗ lực xử lý nợ xấu cùng tái cấu trúc hệ thống. Bên cạnh đó, trong một thế giới đầy biến động, kể cả những biến động địa chính trị, rất cần nghiên cứu, theo dõi sát những hệ lụy có thể phát sinh do các cú sốc khác nhau gây ra để có những phương án xử lý, điều chỉnh thích hợp.

Nguồn: Thời báo Ngân hàng