Kinh tế vĩ mô ổn định với chất lượng cao hơn, tốc độ phục hồi nhanh hơn

Tại Báo cáo Kinh tế vĩ mô 9 tháng và tháng 9 năm 2014, UBGSTCQG đánh giá, kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì ổn định với chất lượng cao hơn.

Cơ quan này dẫn chứng: Thứ nhất, lạm phát tiếp tục được giữ ổn định ở mức thấp trong hơn 2 năm qua. Theo đó, lạm phát tính theo năm tiếp tục giảm về còn 3,62% trong tháng 9, thấp nhất kể từ đầu năm. Đặc biệt, lạm phát cơ bản vẫn trong xu hướng giảm kể từ 1 năm qua và giảm xuống còn 3,12% trong tháng 9/2014 so với cùng kỳ. “Với xu hướng trên, nếu không có những biến động lớn về giá các mặt hàng cơ bản, thì lạm phát cả năm 2014 chỉ trong khoảng 3–4%”, Ủy ban dự báo.

Lạm phát và lạm cơ bản 9/2013-9/2014, % tăng CPI so cùng kỳ

(Nguồn: UBGSTCQG)

Thứ hai, thặng dư cán cân thanh toán tổng thể 6 tháng đầu năm 2014 tiếp tục ghi nhận mức cao kỷ lục 10,15 tỷ USD (6 tháng đầu năm 2013 thâm hụt 0,295 tỷ USD) do sự cải thiện về cán cân vãng lai. “Sự cải thiện của cán cân thanh toán tổng thể giúp gia tăng dự trữ ngoại hối quốc gia, tạo điều kiện ổn định tỷ giá”, UBGSTCQG đánh giá.

Thứ ba, cán cân ngân sách cũng bước đầu cải thiện khi mà bội chi Ngân sách Nhà nước tính đến 15/9 chỉ là 124,5 nghìn tỷ đồng, giảm 4,7% so với cùng kỳ 2013.

UBGSTCQG cũng cho rằng, đà phục hồi kinh tế được duy trì và tốc độ có dấu hiệu chuyển biến nhanh hơn, nhất là trong quý III/2014. Điều đó được thể hiện ở tốc độ tăng trưởng GDP liên tục tăng kể từ quý I/2014. Riêng trong quý III/2014, tốc độ tăng trưởng cao hơn gần 1 điểm phần trăm so với quý trước (6,15% so với 5,25%).

“Loại trừ yếu tố mùa vụ, tăng trưởng thậm chí đã duy trì xu hướng tăng kể từ quý II/2013. Như vậy, đà phục hồi tăng trưởng quý III đang tạo điều kiện thuận lợi để đạt mục tiêu tăng trưởng 5,8% cho cả năm”, UBGSTCQG cho biết.

Dự báo tăng trưởng quý 4, % tăng GDP giá 2010 so với cùng kỳ

(Quý 4/2014 là số dự báo - Nguồn: UBGSTCQG)

Bên cạnh đó, hoạt động sản xuất cũng duy trì đà cải thiện từ quý III/2013. Xuất khẩu và nhập khẩu cũng đều tăng trưởng tốt; tính chung 9 tháng đầu năm, xuất khẩu và nhập khẩu tăng 13,2% và 12,1% so với cùng kỳ năm trước, với mức xuất siêu lên gần 1 tỷ USD, bằng 0,9% kim ngạch xuất khẩu.

Tiêu dùng của người dân cũng được cải thiện so với năm trước. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng (loại trừ yếu tố giá) trong 9 tháng đầu năm 2014 luôn tăng cao hơn cùng kỳ năm 2013: 9 tháng/2014 tăng 6,2% so với 5,3% của cùng kỳ 2013...

Tổng cầu vẫn yếu

Tuy nhiên, theo UBGSTCQG, tổng cầu mặc dù cải thiện nhưng vẫn chưa đủ lực để tạo sức bật cho nền kinh tế. Điều đó thể hiện rõ ở cả phía tiêu dùng và đầu tư.

Theo đó, tiêu dùng tư nhân mặc dù cải thiện nhưng còn thấp. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng mặc dù luôn tăng cao hơn cùng kỳ năm 2013 nhưng mức cải thiện không lớn và còn thấp hơn nhiều so với mức trên 10% của các năm 2010-2011.

Tốc độ tăng trưởng khối lượng vận chuyển hàng hóa trong 8 tháng đầu năm 2014 mặc dù tăng so với cùng kỳ năm 2013 (từ 2,7% lên 5,3%) song vẫn chỉ bằng 1/4 so với các năm 2011 và 2012.

Xét ở góc độ đầu tư, theo UBGSTCQG, đầu tư toàn xã hội (so với GDP) trong 6 tháng đầu năm 2014 mặc dù cao hơn kế hoạch cả năm 2014 (30,2% so với 29,4%) nhưng đầu tư tư nhân chỉ ở mức 10,3% GDP, thấp hơn mức 11,1% GDP cùng kỳ 2013.

Bên cạnh đó, DN còn nhiều khó khăn. Theo UBGSTCQG việc Chỉ số PMI giảm 4 tháng liên tiếp kể từ tháng 4/2014 và tiến về sát ngưỡng 50 điểm trong tháng 8/2014, chủ yếu do sản lượng và đơn hàng mới tăng chậm lại, cho thấy điều kiện sản xuất mặc dù tiếp tục cải thiện nhưng chưa thực sự bền vững. Đặc bệt, trong 9 tháng đầu năm, có 48,33 nghìn DN giải thể, tạm ngừng hoạt động, tăng 13,8% so với cùng kỳ.

Cho rằng, mức độ phục hồi kinh tế còn thấp so với mục tiêu cũng như tiềm năng của nền kinh tế và DN còn nhiều khó khăn, UGGSTCQG khuyến nghị, để đạt mục tiêu tăng trưởng 5,8% trong năm 2014 thì song song với tái cơ cấu nền kinh tế, cần có các biện pháp hỗ trợ tổng cầu, khuyến khích đầu tư tư nhân có hiệu quả.

Nguồn: Thời báo Ngân hàng