Khắc phục khó khăn để hoàn thành Đề án 245

Lĩnh vực tái cơ cấu và xử lý nợ xấu vẫn đang nhận được sự quan tâm của cử tri, đại biểu Quốc hội thời gian qua. Mới đây, qua Ban Dân nguyện, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình đã trả lời một số kiến nghị của cử tri Sơn La, TP. Hồ Chí Minh, về lĩnh vực này.

Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết, thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, NHNN luôn xác định việc thực hiện thành công Quyết định số 254/QĐ-TTg về Đề án tái cơ cấu hệ thống các TCTD (Đề án 254) là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu của ngành Ngân hàng trong giai đoạn 2011-2015. NHNN đã tập trung nguồn lực, triển khai quyết liệt, đồng bộ trong toàn hệ thống.

Sau hơn ba năm, ngành Ngân hàng đã đạt được một số kết quả nổi bật. Đó là các TCTD yếu kém đã được kiểm soát; mức độ an toàn hệ thống các TCTD được cải thiện. Tâm lý thị trường và công chúng được giữ ổn định và phản ứng tích cực đối với các giải pháp cơ cấu lại các TCTD.

Quá trình sáp nhập, hợp nhất, mua lại các TCTD diễn ra mạnh mẽ, an toàn và đạt được kết quả khả quan, góp phần giảm số lượng TCTD, tăng quy mô TCTD. Từ năm 2011 đến 11/6/2015, hệ thống TCTD đã giảm 15 TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Đến nay, các TCTD tham gia sáp nhập, hợp nhất đều hoạt động an toàn, lành mạnh hơn, góp phần quan trọng tái cơ cấu hệ thống các TCTD và xử lý các TCTD yếu kém. Gần đây nhất việc sáp nhập MHB vào BIDV được thực hiện chỉ trong vòng 55 ngày kể từ khi NHNN có quyết định thành lập Ban chỉ đạo sáp nhập MHB vào BIDV.

Hay như việc NHNN mua lại 3 NHTMCP với giá 0 đồng cũng đã diễn ra nhanh chóng, an toàn, không gây bất cứ xáo động nào cho thị trường. Số lượng NHTM giảm nhưng quy mô, chất lượng hoạt động của NH ngày càng tăng.

Tính đến cuối tháng 6/2015, tổng tài sản của hệ thống NH tăng 1,52% so với cuối năm 2014; tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu – CAR của toàn hệ thống duy trì ở mức 13,28%, cao hơn nhiều tỷ lệ quy định của NHNN là 9%.

Bên cạnh đó, các TCTD cũng quan tâm đổi mới, nâng cao hiệu quả hệ thống quản trị, điều hành, hệ thống kiểm soát, kiểm toán nội bộ và rà soát, kiện toàn tổ chức bộ máy, sắp xếp lại mạng lưới. Sở hữu chéo, đầu tư chéo trong lĩnh vực ngân hàng được ngân hàng xử lý từng bước thông qua nhiều giải pháp đồng bộ, đặc biệt là thông qua công tác thanh tra, giám sát.

Khuôn khổ pháp lý về tiền tệ, hoạt động ngân hàng và tái cơ cấu, xử lý nợ xấu đã được hoàn thiện một bước tạo môi trường cho hoạt động ngân hàng an toàn, lành mạnh và hiệu quả, đồng thời góp phần nâng cao vai trò, hiệu quả quản lý nhà nước của NHNN và hỗ trợ cơ cấu lại các TCTD.

Tuy nhiên, theo Thống đốc Nguyễn Văn Bình, bên cạnh những nỗ lực của ngành Ngân hàng thì quá trình triển khai Đề án 254 vẫn còn gặp nhiều trở ngại do những khó khăn của nền kinh tế, bất cập về cơ chế, chính sách... Và việc xử lý nợ xấu mà không trực tiếp sử dụng tiền từ ngân sách nhà nước là vấn đề khó đối với ngành Ngân hàng.

Thực hiện tái cơ cấu với nhiều khó khăn nhưng các TCTD vẫn phải tiếp tục tăng trưởng để hỗ trợ cho nền kinh tế. Dòng vốn ngân hàng đã và đang chảy vào những lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, nhất là vào các lĩnh vực ưu tiên. Các TCTD triển khai hàng loạt chương trình tín dụng theo yêu cầu của Chính phủ như cho vay tạm trữ lúa gạo, cho vay hỗ trợ đánh bắt xa bờ, hỗ trợ phát triển nhà ở… Đặc biệt, ngân hàng đã có những hỗ trợ rất tích để DN vượt qua khó khăn, vực dậy sản xuất. Hàng ngàn DN đã được cơ cấu lại nợ, được giảm lãi suất cho vay…

Trong điều kiện còn không ít những khó khăn, kết quả đạt được nói trên cho thấy nỗ lực và quyết tâm của ngành Ngân hàng trong việc tái cấu trúc hệ thống ngân hàng; đồng thời đã chứng minh các giải pháp cơ cấu lại các TCTD đã được triển khai quyết liệt theo đúng mục tiêu, định hướng đề ra.

Giải quyết nợ xấu, mang lại lợi ích cho cả nền kinh tế

Về hiệu quả của các giải pháp, lộ trình xử lý nợ xấu, thông tin tới cử tri, Thống đốc Nguyễn Văn Bình khẳng định: căn cứ Đề án xử lý nợ xấu của hệ thống các TCTD Việt Nam, Đề án thành lập Công ty Quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam (VAMC) đã được Bộ Chính trị, Chính phủ thông qua và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 843/QĐ-TTg ngày 31/5/2013, trong thời gian qua, ngành Ngân hàng đã triển khai đồng bộ và tích cực các giải pháp xử lý nợ xấu, hạn chế, ngăn ngừa nợ xấu phát sinh với quyết tâm cao nhất dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương.

Nợ xấu giảm đã tạo điều kiện giúp các TCTD cải thiện nguồn vốn, khả năng chi trả và mở rộng tín dụng cho nền kinh tế, đặc biệt là các lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ. Mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm xuống mức chỉ bằng khoảng 40% lãi suất của nửa cuối năm 2011, thấp hơn mức lãi suất của năm 2005 - 2006; Thúc đẩy nhanh quá trình cơ cấu lại các TCTD...

Cùng với tiến trình xử lý nợ xấu của ngân hàng, dòng vốn tín dụng được khơi thông và có tác động tích cực đến nền kinh tế. Nhưng để xử lý vấn đề nợ xấu một cách triệt để, bên cạnh nỗ lực của ngành Ngân hàng như thời gian qua, cần có sự vào cuộc quyết liệt hơn của cả hệ thống chính trị.

Xử lý nợ xấu đang diễn ra theo đúng lộ trình nhưng Thống đốc Nguyễn Văn Bình cũng lưu ý về một số khó khăn thách thức: Chúng ta vẫn thiếu cơ chế, chính sách để khuyến khích, hỗ trợ TCTD xử lý nợ xấu; xử lý các tài sản bảo đảm tiền vay.

Đặc biệt, trình tự, thủ tục xử lý tài sản bảo đảm, tố tụng và thi hành án phức tạp, kéo dài gây tốn kém thời gian và chi phí cho TCTD trong quá trình xử lý nợ xấu. Thị trường mua bán nợ chưa phát triển gây khó khăn cho việc mua bán nợ và tài sản bảo đảm; Khung pháp lý về xử lý nợ, tài sản bảo đảm còn nhiều bất cập, việc sửa đổi các Luật liên quan cần nhiều thời gian, ảnh hưởng lớn đến tiến độ, mục tiêu xử lý nợ xấu.

Ngân hàng rất tích cực trong việc áp dụng nhiều giải pháp xử lý nợ xấu, thế nhưng khách hàng vay chưa chủ động cơ cấu lại hoạt động, tăng cường năng lực tài chính, quản trị và tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh để trả nợ ngân hàng. Việc triển khai tái cấu trúc DN nhà nước mới chỉ đạt được kết quả bước đầu, nhiều vấn đề tài chính và nợ xấu của DN nhà nước chưa được đẩy mạnh xử lý... đã ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình xử lý nợ xấu của ngân hàng.

“Với việc tiếp tục triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp đã thực hiện trong thời gian qua, sự nỗ lực của ngành Ngân hàng và sự hỗ trợ tích cực của cả hệ thống chính trị, NHNN tin tưởng mục tiêu đưa tỷ lệ nợ xấu về mức dưới 3% đến cuối năm 2015 theo lộ trình là khả thi”- Người đứng đầu ngành Ngân hàng khẳng định.