Bỏ tư duy được “làm bố, làm mẹ”

Tại hội thảo “Hiệp định TPP – Những điều doanh nghiệp cần biết” do Trung tâm WTO và Hội nhập thuộc VCCI tổ chức mới đây, ông Thành cũng cho rằng, tham gia đàm phán TPP là Việt Nam đã dũng cảm đi ngược lại tư duy xưa cũ của người Việt là “chỉ thích chơi với những người kém hơn mình để được “làm bố, làm mẹ”. Việc tham gia TPP cũng đồng nghĩa với việc Việt Nam chấp nhận “chơi” với những người giỏi hơn mình, qua đó sẽ làm Việt Nam lớn mạnh nhanh hơn, bởi TPP không chỉ là tự do hoá, minh bạch mà còn là sự hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau.

Để có thể hội nhập tốt, theo ông Trần Hữu Huỳnh – Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam, doanh nghiệp cần nghiên cứu thế mạnh cũng như thế yếu của từng thị trường. Bên cạnh đó, Chính phủ cần có tài liệu hướng dẫn, phân tích cụ thể từng nước về thế mạnh, thế yếu, rào cản phi thuế quan… Ngoài ra, cần có sự phối hợp giữa doanh nghiệp, các hiệp hội ngành hàng và lãnh sự tại các quốc gia TPP trong việc bóc tách từng thị trường.

Các chuyên gia cũng lưu ý doanh nghiệp trong vấn đề bảo hộ nhãn hiệu. So với pháp luật hiện hành, TPP bảo hộ nhãn hiệu thương mại rộng hơn, điều kiện bảo hộ thương hiệu nổi tiếng đơn giản hơn và cũng đưa ra nhiều hơn các cơ chế để bảo hộ thương hiệu. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp bảo vệ tốt hơn nhãn hiệu của mình. Ngược lại, các doanh nghiệp cũng cần lưu ý với các vấn đề về thương hiệu không phải của mình, tránh bị thiệt hại bởi các biện pháp trừng phạt dự kiến sẽ nghiêm khắc hơn sau TPP.

Doanh nghiệp Nhà nước phải tuân thủ ba nguyên tắc

Liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước, kể từ khi TPP có hiệu lực với Việt Nam, doanh nghiệp Nhà nước thuộc diện áp dụng của Chương doanh nghiệp Nhà nước phải tuân thủ ba nguyên tắc.

Thứ nhất, phải hoạt động dựa trên tính toán thương mại thuần túy. Theo nguyên tắc này, trừ trường hợp doanh nghiệp Nhà nước thực hiện nhiệm vụ công ích hoặc được Nhà nước chỉ định độc quyền trên một thị trường nhất định, doanh nghiệp Nhà nước phải ra các quyết định kinh doanh dựa trên tính toán thương mại. Nói cách khác, các doanh nghiệp Nhà nước phải dựa trên các tiêu chí mang tính thương mại như giá cả, chất lượng, khả năng cung ứng, tiếp thị… hoặc những yếu tố khác tương tự như các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác.

Thứ hai, không được phân biệt đối xử khi mua bán hàng hóa, dịch vụ. Theo nguyên tắc này, doanh nghiệp Nhà nước không được phân biệt đối xử khi mua bán hàng hóa, dịch vụ với doanh nghiệp từ một thành viên TPP khác. Đối với doanh nghiệp được chỉ định độc quyền, ngoài nghĩa vụ trên, doanh nghiệp còn phải đảm bảo không được lợi dụng vị thế độc quyền để thực hiện các hoạt động phản cạnh tranh trên thị trường không độc quyền.

Thứ ba, phải tuân thủ các nghĩa vụ của hiệp định khi được Nhà nước ủy quyền. Theo đó, khi Chính phủ giao hoặc ủy quyền cho doanh nghiệp Nhà nước thực hiện một số nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của Chính phủ như quyền trưng thu, cấp hoặc thu hồi giấy phép, phê duyệt giao dịch thương mại, ấn định hạn ngạch, phí và lệ phí,… thì doanh nghiệp Nhà nước đó phải tuân thủ toàn bộ các cam kết của Chính phủ trong Hiệp định TPP.