Quyết liệt đổi mới

Ngay từ những ngày đầu năm 2016, NHNN đã chính thức áp dụng cơ chế tỷ giá trung tâm, theo đó tỷ giá sẽ được niêm yết hàng ngày. Giải pháp này đã giúp tâm lý thị trường thích ứng hơn trước thông tin điều hỉnh tỷ giá của ngân hàng Nhà nước, giúp ổn định thị trường ngoại hối, ngăn chặn hoạt động đầu cơ “lướt sóng” và tăng cường giải pháp chống “đô la hóa” nền kinh tế.

Theo cơ chế neo tỷ giá giữa đồng VND với đồng USD trước đây, NHNN thường neo giữ cố định tỷ giá trong một thời gian dài, rồi sau đó  đột ngột điều chỉnh với mức điều chỉnh lớn, có thể lên tới 1% hoặc trên 1% mỗi lần. Cách điều hành này đã kích thích tâm lý găm giữ đô la để lướt sóng của giới đầu cơ, gây bất ổn cho tâm lý thị trường.

Cách điều hành tỷ giá theo tỷ giá trung tâm mới đã giúp NHNN chủ động và tự tin hơn trong điều hành chính sách tỷ giá. Người nắm giữ USD khó có thể lời cao hơn nắm giữ VND. Xét về lâu dài, cầm USD không phải là thượng sách.

Trước đó, việc NHNN điều chỉnh lãi suất gửi USD còn 0% cũng là một động thái tích cực trong việc loại trừ tâm lí găm giữ USD trong dân cũng như của giới đầu cơ. Theo lộ trình điều hành tỷ giá của NHNN, sắp tới khách hàng gửi USD có thể bị thu phí và tiến đến việc quy định rút các nguồn thu hợp pháp ra khỏi ngân hàng phải được thực hiện bằng VND.

Kết quả chưa như kỳ vọng

Tại hội thảo công bố báo cáo tài chính năm 2015 và chỉ dẫn cảnh báo do Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia tổ chức mới đây, Nguyên Thống đốc NHNN Lê Đức Thúy cho rằng thị trường đang tồn tại sự mất cân đối giữa huy động và cho vay VND, giữa huy động và cho vay đồng USD.

“Dù lãi suất huy động ngoại tệ chỉ bằng 0% nhưng vẫn không làm cho người dân chuyển ngoại tệ sang gửi tiền đồng vào ngân hàng. Huy động ngoại tệ vẫn nhiều hơn cho vay. Điều này chứng tỏ găm giữ ngoại tệ trong dân đang tăng lên, việc đưa lãi suất USD về 0 cũng không làm giảm nhu cầu tích trữ ngoại tệ của thị trường” – ông Thúy nêu nhận định.

Cùng lo ngại về vấn đề này, ông Trương Văn Phước – Phó Chủ tịch Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia cũng đưa ra nhận định, việc chống đô la hoá của Việt Nam đã không đạt được mục tiêu khi không làm giảm tỷ lệ đô la hoá xuống, ngược lại tỷ lệ này đang tăng lên.

Phân tích rõ hơn, ông Phước dẫn số liệu năm 2015 huy động vốn toàn hệ thống ngân hàng tăng 16,1% so với năm 2014. Trong đó, huy động vốn VND tăng 16,3%, trong khi năm 2014 là 19,3%. Huy động ngoại tệ tăng 14,3%, chủ yếu tập trung vào 4 tháng cuối năm 2015. Tuy nhiên, so với con số huy động vốn năm 2014 chỉ tăng 4,7% thì mức tăng trên 14% của năm 2015 là đáng kể.

“Việc Trung Quốc điều chỉnh tỷ giá đã tác động tới tâm lý người dân và họ đã chuyển sang mua ngoại tệ, gửi vào hệ thống ngân hàng, điều này có nghĩa người dân vẫn đang kỳ vọng rất nhiều từ tỷ giá. Việt Nam chống đô la hóa bằng cách triệt tiêu nguồn sinh lợi vào đô la, nhưng người dân vẫn tập trung vào đô la nhiều hơn” – ông Phước bình luận.

Như vậy, với thực tế găm giữ đô la như hiện nay, mục tiêu Việt Nam sẽ xử lý dứt điểm đô la hóa vào năm 2020 vẫn còn xa vời.

Nguồn: DDDN.