Xóa nợ không phân biệt

Theo Tổng cục thuế, số tiền mà Bộ Tài chính đề xuất xóa nợ thuế, nợ phạt, tiền phạt chậm nộp là hơn 7.963,8 tỷ đồng. Ngoài ra, Bộ cũng kiến nghị khoanh nợ cho những trường hợp thực tế đã giải thể, phá sản, bỏ kinh doanh, số tiền là 6.731 tỷ đồng cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, đề xuất này còn nhiều tranh cãi.

Cụ thể, trong đề xuất xóa nợ thuế 7.963,8 tỷ đồng, có hơn 7.421,286 tỷ đồng là số nợ, chậm nộp và tiền phạt do người nộp thuế thực tế đã giải thể, phá sản, bỏ kinh doanh trước ngày 1/1/2014. Trong đó, của người nộp thuế là doanh nghiệp, tổ chức khoảng 6.432,141 tỷ đồng và của hộ, cá nhân đã bỏ kinh doanh là 989,145 tỷ đồng.

Ngoài ra, hơn 542 tỷ đồng là tiền chậm nộp đối với doanh nghiệp cung ứng hàng hoá, dịch vụ được thanh toán bằng vốn ngân sách Nhà nước hoặc có nguồn chi từ ngân sách Nhà nước nhưng chưa được Nhà nước thanh toán.

Lý giải cho đề xuất này, đối với doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh, Tổng cục Thuế cho biết, trong những năm gần đây, cả nước có trên 500.000 doanh nghiệp. Hàng năm có khoảng 10% doanh nghiệp giải thể, phá sản nhưng không thực hiện đầy đủ quy trình, thủ tục theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp, về phá sản.

Qua tổng kết thi hành Luật Phá sản (năm 2004) thì có 49/63 tòa án nhận đơn và giải quyết tổng số 336 đơn yêu cầu tuyên bố phá sản. Trong tổng số 336 đơn này, tòa án đã ra 236 quyết định mở thủ tục phá sản và trong đó ra 83 quyết định tuyên bố phá sản.

Như vậy, thực tế phát sinh rất nhiều doanh nghiệp lâm vào tình trạng mất khả năng thanh toán, đã giải thể, phá sản hoặc bỏ kinh doanh nhưng không làm đầy đủ trình tự, thủ tục giải thể, phá sản theo quy định của pháp luật.

Còn đối với hộ, cá nhân bỏ kinh doanh, theo thống kê cả nước có khoảng 1,7 triệu hộ, cá nhân kinh doanh. Hộ, cá nhân kinh doanh bỏ kinh doanh đều do thua lỗ. Chính vì vậy, vấn đề đặt ra là phải áp dụng các biện pháp để thu hồi hết nợ của hộ, cá nhân kinh doanh đã bỏ kinh doanh, mà điều này là không khả thi, vì họ chỉ còn tài sản đủ để đáp ứng nhu cầu cơ bản trong sinh hoạt thông thường.

Trong khi đó, số nợ thuế đã phát sinh từ trước thời điểm mất khả năng thanh toán bị tính tiền chậm nộp ở mức 0,05%/ngày (18,3%/năm) liên tục tăng thêm trong khi người nộp thuế đã không còn hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoặc đã giải thể, phá sản.

Điều này dẫn tới con số đề xuất để xóa nợ, chậm nộp và phạt cho người nộp thuế lên tới gần 8.000 tỷ đồng.

Cũng theo Tổng cục Thuế, ngoài xóa nợ thuế, đề xuất của cơ quan chức năng cũng đề cập tới việc khoanh nợ cho những trường hợp thực tế đã giải thể, phá sản, bỏ kinh doanh là 6.731 tỷ đồng.

Số khoanh nợ này được tính cho các doanh nghiệp giải thể, phá sản, bỏ kinh doanh trong giai đoạn từ 1/1/2014 đến thời điểm 31/12/2015. Trong đó, số nợ của người nộp thuế là doanh nghiệp, tổ chức là 5.716 tỷ đồng và của hộ, cá nhân đã bỏ kinh doanh khoảng 1.015 tỷ đồng.

“Việc khoanh nợ là tạm thời không tính tiền chậm nộp để theo dõi do các đối tượng này gặp khó khăn chứ không phải là xóa nợ” đại diện Tổng cục Thuế cho biết.

Đại diện Tổng cục Thuế cũng nói thêm, việc xóa nợ và khoanh nợ thuế sẽ được tiến hành đảm bảo công bằng và nhất định không có việc “ưu tiên” doanh nghiệp Nhà nước như dư luận đang lo lắng.

Cụ thể, đối tượng xóa nợ, khoanh nợ gồm tất cả các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế như doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp ngoài quốc doanh, hộ cá nhân kinh doanh, chứ không chỉ doanh nghhiệp Nhà nước.

Cần thiết nhưng phải công bằng

Nhận định về đề xuất xóa nợ thuế, trả lời trên báo Tuổi Trẻ, ông Đinh Văn Nhã – Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Quốc hội, cho rằng việc xóa nợ thuế, tiền chậm nộp thuế là rất cần thiết nhằm hỗ trợ và tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Theo ông Nhã, có những khoản nợ thuế mà doanh nghiệp đã ngưng hoạt động 10-15 năm rồi, số nợ thuế treo đó và tiền phạt chậm nộp cứ tăng dần lên trên hệ thống sổ sách của ngành thuế nhưng có muốn thu cũng không làm được.

Ông Nhã cũng ủng hộ việc xóa tiền phạt chậm nộp cho doanh nghiệp khó khăn do Nhà nước nợ tiền xây dựng cơ bản bởi có hàng chục ngàn doanh nghiệp khó khăn, sống lay lắt do chưa được địa phương, bộ ngành thanh toán tiền nợ đọng xây dựng cơ bản dù công trình đưa vào khai thác nhiều năm.

Trước đó, ông Đỗ Thiên Anh Tuấn – giảng viên Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright – lại đặt vấn đề rằng nguyên tắc xử lý tiền nợ thuế được Bộ Tài chính nêu là phải bảo đảm bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, nhưng tại sao những doanh nghiệp đóng thuế và chấp hành đúng các quy định lại không được ưu đãi gì?

Điều này sẽ tạo ra một cơ chế khuyến khích doanh nghiệp làm điều không đúng thì vô cùng nguy hiểm. Chưa kể, một khi đã có cơ chế xóa tiền chậm nộp thuế được một lần, không có lý do gì sẽ không có thêm những lần khác.

“Điều này sẽ tác động đến tâm lý của doanh nghiệp là có thể chây ì thuế sẽ lại được hỗ trợ, trong khi những doanh nghiệp chấp hành tốt các quy định về thuế lại không được ưu đãi gì” – ông Anh Tuấn phân tích.

Còn theo một chuyên gia kinh tế phân tích, Bộ Tài chính từng đề nghị xóa nợ thuế cho các doanh nghiệp nhà nước vào cuối năm 2015 nhưng dư luận không đồng tình. Do đó, dù đợt xóa nợ thuế lần này không phân biệt đối tượng, nhưng cần công bố rõ số nợ của DN nhà nước chiếm bao nhiêu.

Cụ thể cần công khai rõ số nợ thuế, tiền chậm nộp được xóa bao nhiêu nợ là của doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh, bao nhiêu là của doanh nghiệp Nhà nước.

Bởi trên thực tế có những doanh nghiêp nhà nước cố tình chây ì nợ thuế nhưng cơ quan thuế không dám mạnh tay như đối với các doanh nghiệp tư nhân. Nếu không công bố rõ ràng, dư luận có quyền nghi ngờ về sự công bằng trong chính sách này.

Nguồn: Diễn đàn doanh nghiệp