Nhưng song hành với kì vọng, là những quan ngại và độ nhiệt tình liệu có giảm sút đối với tiến trình cổ phần hóa, bán vốn doanh nghiệp Nhà nước, (DNNN) niêm yết hàng hóa mới trên sàn…

Rẻ và triển vọng

Theo các chuyên gia, cụ thể hóa các chỉ số sinh lời là yêu cầu cơ bản để đánh giá mức hấp dẫn hay không của một thị trường, ngành hàng, loại hàng. Nhìn chung, tổng hợp từ Bloomberg và VinaCapital chỉ ra, thị trường chứng khoán Việt Nam – vẫn đang là thị trường “giá rẻ” trong khu vực.

Cụ thể với PE (thu nhập lãi/cổ phiếu) đang khoảng hơn 16 lần, thị trường vẫn còn được định giá thấp và khoảng cách so với các quốc gia có thể hẹp lai khi thị trường phát triển cả chiều rộng lần chiều sâu. PE của thị trường từ mốc này vẫn còn có thể mở rộng tới 18-19 lần và với đà tăng chứng khoán thêm mấy chục phần trăm. Lưu ý dù thị trường đã phục hồi mức đỉnh trong vòng khoảng 6 năm qua nhưng so với PE ở đầu năm 2007, lúc chứng khoán đạt đỉnh cao, PE thời điểm đó là hơn 38 lần. Dư địa để chứng khoán phát triển quả còn rất lớn.

Một số chỉ tiêu định giá thị trường rẻ còn cụ thể hóa với ROE (lãi trên vốn) của toàn thị trường khoảng hơn 12%, cùng với đó tỷ lệ trả cổ tức đạt tơi 2,3% – thuộc diện top cao của các thị trường trong khu vực, vượt Phillipine (1,7%); Trung Quốc (1,9%); Indonesia (1,8% ) và tiệm cận với các thị trường mới nổi khác: Singapore (3,9%); Thái Lan (3,3% ) và Malaysia (3,1%). Như vậy, dù vẫn đang là thị trường cận biên (frontier market), Việt Nam vẫn đang đầy cơ hội vượt thoát khỏi nội hàm này, trở thành 1 thị trường mới nổi nhiều sức hút.

Nhưng có dễ đầu tư?

Bà Nguyễn Hoài Thu – Giám đốc điều hành VVF, Quỹ đầu tư dạng mở được thiết kế dành cho các nhà đầu tư mong muốn đầu tư thu lợi từ cổ phiếu niêm yết của Việt Nam cho biết, khó khăn lớn nhất hiện nay chính là thị trường khá nhỏ, quy mô quỹ chưa đủ như mong đợi của các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư đến từ khu vực châu Âu.

Với vai trò quỹ đầu tư UCITS (Cam kết đầu tư tập thể chuyển nhượng chứng khoán) lớn nhất trên thị trường hiện tại, chiến lược đầu tư của Quỹ VVF vẫn là tập trung đầu tư các cổ phiếu vốn hóa vừa và nhỏ. Trong đó, nhóm ngành vật liệu xây dựng có Hòa Phát, Hoa Sen, Nhựa Bình Minh. Nhóm ngành Cty Xây dựng cầu đường và cảng cũng nằm trong danh mục nắm giữ do lĩnh vực hạ tầng VN luôn cần được đầu tư thêm. Tiêu dùng và bán lẻ, cơ sở hạ tầng, công nghiệp, công nghệ, tiện ích (điện, nước, khí gas) là những lĩnh vực tiềm năng hấp dẫn và thu hút đầu tư mà VVF đánh giá tiềm năng .

Tuy nhiên, không khó để nhận ra các nhà đầu tư, đặc biệt các nhà đầu tư nước ngoài (ĐTNN) thông qua những “đại sứ” sử dụng nguồn vốn họ góp ủy thác, cũng có lo ngại về các rủi ro trên thị trường VN nói chung, và “công đoạn” cổ phần hóa, thoái vốn DNNN nói riêng.

Một nhà đầu tư ngoại cho biết Việt Nam đang mở rộng tín dụng (theo kế hoạch xấp xỉ 21% trong năm 2016), với đà tín dụng tăng trưởng, lạm phát dự báo có thể vượt 5%. “Riêng quý III/2016, tăng giá không mang tính mùa vụ các lĩnh vực quan trọng trong rổ hàng hóa CPI như y tế cũng đã có thể khiến lạm phát VN tăng lên. Điều này sẽ đe dọa đến hậu quả của lạm phát về sau, bao gồm các vấn đề tỷ giá, chính sách tín dụng mới để đối phó lạm phát nếu có xảy ra như cách Chính phủ vẫn hay lựa chọn; đồng thời với đó là sự chậm trễ trong cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước ở những loại hàng thuộc lĩnh vực không điều kiện, các doanh nghiệp ngần ngại trước cơ hội mở room sở hữu cho chúng tôi tới tỷ lệ 100%”- ông này nhìn nhận.

DN tư nhân – cạnh tranh thu hút vốn

Lạc quan hơn khi tiếp xúc với các nhà đầu tư, TS Phạm Viết Muôn cho biết, có rất nhiều mặt hàng cổ phần doanh nghiệp mà nhà ĐTNN vẫn quan tâm. Việc những DN lớn đầu ngành như Vinamilk đã có động thái xúc tiến ký tư vấn liên doanh nhằm thoái vốn Nhà nước một phần -những đối tác tư vấn liên doanh là những tổ chức uy tín nhất nhì thị trường tài chính toàn cầu, cũng thể hiện rằng: Cơ hội bán vốn Nhà nước với giá cao, được giá, có thể sẽ chỉ tập trung chính ở những doanh nghiệp lớn, nhưng vẫn còn giữ được lực hấp dẫn và là đòn bẩy cho quá trình tái cơ cấu DNNN tới đây.

Cần nhớ thời gian qua, có lẽ để chuẩn bị cho đợt IPO hãng hàng không của nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, VietJet đã tích cực giới thiệu doanh nghiệp đến các nhà đầu tư quốc tế không dưới 2 lần. Một loạt các DN lớn như Hoa Sen cũng đã giới thiệu các nhà đầu tư về dự án Thép Cà Ná – Hoa Sen, FPT, An Cường, Cotecons, Novaland, Nam Long… đều quan tâm thực thi các “roadshow” nhằm xúc tiến huy động vốn tương lai. Đây chính là sự chuyển dịch cơ bản của thị trường hàng hóa với doanh nghiệp đại chúng chưa niêm yết. Theo đó, các DN Nhà nước muốn cạnh tranh thu hút vốn và thoái vốn cổ phần nói chung, SCIC ở DN lớn nói riêng, chắc chắn phải nỗ lực cạnh tranh để chứng tỏ sự hấp dẫn và tiềm năng sinh lợi, thanh khoản cho nhà đầu tư, với chính các DN tư nhân đại chúng, một khi chấp nhận bán vốn, mở cửa.

Nguồn: DDDN.