Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin mới

Bán nợ xấu theo giá thị trường: Đồng tiền đi trước là đồng tiền khôn! (31/5)

31/05/2017 - 49 Lượt xem

Nhiều đại biểu Quốc hội lo ngại việc bán nợ xấu dưới giá trị sổ sách sẽ đem lại lợi ích cục bộ cho một số đối tượng.

Tuy nhiên có nhận định cho rằng, đồng tiền đi trước là đồng tiền khôn, việc nếu cứ để cục nợ và đống tài sản không luân chuyển sau này giá xuống tiếp và tài sản thành sắt vụn, đất đai thành giấy, tiền mất tật mang.

Bán nợ xấu theo giá thị trường

Việc bán nợ xấu dưới giá trị sổ sách, hay “bán theo giá thị trường” theo ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm (TPHCM) sẽ gây nhiều bất cập, bà ví dụ: “Một mảnh đất có giá trị vài trăm triệu đồng nhưng khi thế chấp ngân hàng được đẩy giá lên hàng tỷ đồng, thậm chí cả chục tỷ đồng. Nay nếu quy định bán thấp hơn giá ghi sổ thì sẽ hợp thức hóa cho sai phạm”.

Cùng quan điểm, đại biểu Quốc hội Nguyễn Quốc Bình, đoàn Hà Nội, cho rằng việc thực hiện bán nợ xấu dưới giá trị sổ sách cần được xử lý theo từng hợp đồng, những hợp đồng tự nguyện thì xử lý cũng tự nguyện. Hay nguồn gốc quá hạn của tài sản đảm bảo, có những dự án hiệu quả nhưng tài chính có rủi ro về mặt thị trường, pháp lý, họ cũng làm ăn tử tế thôi nhưng rủi ro biết làm sao được.

“Nghị quyết ra đời cần phải có những hướng dẫn về mặt nguyên tắc để tránh khiếu kiện, hiểu nhầm. Nếu chỉ có Nghị quyết như thế này thì có thể xử lý được một số vấn đề nhưng vẫn có thể tạo ra những bất an trong xã hội” - đại biểu Bình bình luận.

Ngoài ra, một số đại biểu lo ngại về hiệu quả làm việc của VAMC trong suốt những năm qua. “Chúng ta cứ nói không lấy ngân sách xử lý nợ xấu nhưng VMAC mua nợ của các ngân hàng thì rõ ràng tiền Nhà nước chứ tiền ở đâu? Tôi chưa thấy VAMC có giải pháp xử lý nợ xấu thế nào. Do đó, chúng ta cần phải xem lại VAMC và hiệu quả của quá trình mua bán nợ xấu này” – Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ (Hà Tĩnh).

Đại biểu Tâm (TP.HCM) cũng đề nghị Chính phủ cần làm rõ những khoản nợ trong giải trình chưa rõ, lý giải tại sao thành lập VAMC để giải quyết nợ xấu. Chính phủ và các cơ quan liên quan cần làm rõ việc mua bán nợ xấu có làm được theo giá thị trường hay không vì bán đấu giá thì thời gian qua có nhiều vấn đề.

Tháo gỡ nút thắt

Về việc bán nợ xấu theo giá thị trường, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, lưu ý phải theo nguyên tắc thị trường: “Đã bán nợ xấu thì phải theo nguyên tắc thị trường. Phải đấu giá công khai, minh bạch. Không thể tài sản người ta trị giá một tỉ đồng mà chỉ định giá có 600, 700 triệu”.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng khi chấp nhận nguyên tắc thị trường trong việc bán nợ xấu, thì giá có thể cao hơn hoặc thấp hơn giá trị ghi sổ. “Đây là vấn đề giải quyết nút thắt xử lý nợ xấu”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Trước ý kiến lo ngại quy định này sẽ dễ bị lợi dụng, hợp thức hoá sai phạm, thậm chí có thể làm thất thoát hàng chục nghìn tỷ đồng Nhà nước, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Bình, đoàn Quảng Bình, Trưởng ban Kinh tế Trung ương, phân tích với những khoản nợ xấu, ngân hàng đã phải trích lập dự phòng rủi ro lên đến 80% từ lợi nhuận của mình, tương đương 80 tỷ đồng cho khoản vay 100 tỷ đồng.

“Giờ đây với tài sản đảm bảo kia chỉ cần bán được 20 tỷ đồng là hòa vốn, nếu bán được 50 tỷ đồng thì họ đã đưa được vào lợi nhuận 30 tỷ đồng; nên họ sẵn sàng bán giá thấp và điều này không ảnh hưởng gì đến họ cả, chứ không phải bán thấp như vậy là ăn hụt vào tiền của dân”- ông Bình phân tích thêm.

Thậm chí tài sản 100 tỷ đồng, nợ lại 100 tỷ đồng, nếu có khách hàng trả 80 tỷ đồng, nếu bình thường ta tính là bị lỗ 20 tỷ đồng. “Nhưng ở đây phải nghĩ, nếu không bán cho khách hàng này thì không thu được 80 tỷ đồng là rõ rồi, nhưng quan trọng hơn là sẽ không bán được cho ai khác, 5 hay 10 năm sau cũng không bán được. Vậy thì tốt nhất nên bán để thu 80 tỷ đồng, còn thiếu hụt 20 tỷ đồng sẽ trích lập dự phòng ở các năm sau”, đại biểu Bình phân tích.

Ông Nguyễn Văn Thắng, Chủ tịch Vietinbank lý giải nguyên nhân vì sao VAMC chưa đạt được hiệu quả như kỳ vọng là bởi chúng ta còn thiếu thị trường. Chúng ta coi nợ xấu là một loại hàng hóa thì cần phải có một thị trường tiêu thụ nó, cần phải có người mua, người bán và hàng hóa. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta lại đang “thiếu hàng hóa”, thiếu người mua.

"Hiện nay, chúng ta có thị trường nhưng thứ nhất là hàng hóa thì rất nghèo nàn. Những hàng hóa mà người mua quan tâm, ví dụ những khoản nợ gắn với bất động sản, nợ gắn với quyền sử dụng đất thì chưa giao dịch được, bởi vì người mua nếu mua lại nợ cũng không được thừa hưởng quyền nhận những tài sản gắn với nợ xấu, cũng như không có quyền xử lý những tài sản đó. Suốt thời gian vừa qua, chúng ta chỉ bán được những khoản nợ gắn với động sản mà thôi".

Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước thì chỉ những tổ chức, cá nhân được cấp chức năng kinh doanh, mua bán nợ thì mới được tham gia mua bán nợ. Vì thế, trên thị trường hiện chỉ có 2 đơn vị tham gia mua bán các khoản nợ xấu là Công ty TNHH mua bán nợ Việt Nam DATC - đơn vị tích cực nhất trên thị trường trong thời gian qua và VAMC. Đặc biệt, VAMC vẫn chưa đủ nguồn lực và cơ chế để mua nợ theo thị trường, hiện chủ yếu mới chỉ mua theo chỉ định, tạm thời nhận nợ xấu của các Ngân hàng thương mại.

Số người mua nợ trên thị trường còn một vài các tổ chức nhỏ lẻ. Tuy nhiên, nói chung, nguồn lực tổng cộng vẫn còn rất nhỏ lẻ để ôm trọn khối nợ xấu trong nền kinh tế.

Nguồn: DDDN