Thế nào là "sổ cái" Blockchain?

Hãy tưởng tượng một thế giới trong đó các danh sách tự hoạt động, mà không có người giữ sổ và người giám sát. Blockchain là một sổ cái của nhiều hồ sơ sắp xếp theo lô dữ liệu, sử dụng các thuật toán mã hóa để liên kết chúng với nhau qua thời gian. Các sổ cái không được lưu trữ ở một vị trí tập trung hoặc được quản lý bởi bất kỳ cá nhân cụ thể nào được phân phối trên nhiều máy tính. Bất cứ ai tham gia vào blockchain đều có thể tải về bản sao. Quan trọng nhất, bản chất phân tán khiến việc hack trở nên bất khả thi khi tin tặc cần phải truy cập tất cả các phiên bản cùng một lúc.

Đây không phải là lần đầu tiên một loại "danh sách" mới đã thay đổi thế giới. Nếu trong lịch sử ghi sổ kép, các kỹ thuật viên đã "giải phóng" thương nhân khỏi lo lắng về sổ sách kế toán, công nghệ blockchain sẽ "giải phóng" các tổ chức. Có thể đó không phải là những gì Satoshi Nakamoto, người được coi là cha đẻ của bitcoin đã nghĩ ra ngay từ đầu. Như đã thông báo năm 2008, mục tiêu của Nakamora là tạo ra một phiên bản điện tử của việc phân phối mạng ngang hàng (peer-to-peer), và qua đó tạo ra một loại cơ sở dữ liệu mang tên Blockchain

Không chỉ là tiền ảo

Những bộ óc thông minh nhanh chóng nhận định rằng một cơ chế tương tự có thể được sử dụng cho nhiều thứ khác, chứ không chỉ với tiền. Một số công ty khác muốn sử dụng blockchain để theo dõi mọi người. Trẻ sơ sinh sẽ được lưu hồ sơ trong sổ cái blockchain, và mã số cho mỗi đứa trẻ sẽ tương đương với giấy khai sinh. Nếu thông tin cá nhân của mọi người được bao gồm trong blockchain, họ sẽ kiểm soát thông tin của họ tốt hơn. Nếu một người thuê nhà muốn chứng minh cho chủ nhà rằng thu nhập của họ đủ cao để trang trải chi phí thuê nhà, anh ta chỉ cần tiết lộ một số thông tin cần thiết thay vì cho chủ nhà thấy toàn bộ lịch sử tín dụng như hiện nay.

Công ty quản lý tài sản Everledger là một ví dụ. Công ty này đã đăng ký cho hơn 1 triệu viên kim cương để theo dõi chúng tốt hơn với công nghệ blockchain.

Giáo sư Kevin Werbach thuộc Trường kinh doanh Wharton, Đại học Pennsylvania, thậm chí còn cho rằng blockchain cũng cho phép mọi người tạo ra các quốc gia ảo với các quy tắc riêng của họ. Ra đời vào cuối năm 2014, đến nay, quốc gia ảo Bitnation có dân số khoảng 1.500 người. Bất cứ ai cũng có thể trở thành công dân, có hộ chiếu ảo và thậm chí kết hôn, bất kể quốc tịch của họ. Các "công dân" được mã hóa, các giao dịch được thanh toán bằng tiền ảo.

Những "sổ cái số" này có thể trở thành nguồn cung cấp sự thật đáng tin cậy. Ví dụ, một chiếc ô tô tham gia vào chuỗi blockchain sẽ có đầy đủ thông tin về nguồn gốc, lịch sử và thậm chí cả hành trình mà chiếc ô tô đã đi qua.

Georgia, Thụy Điển và Ukraine là những nước đang thử nghiệm công nghệ blockchain vào quản lý đất đai. Bang Delaware của Mỹ, nơi đang bùng nổ nhờ thu hút các công ty trên khắp thế giới đăng ký kinh doanh để tận dụng các chính sách ưu đãi hiếm có, cũng đang tiến tới sử dụng công nghệ blockchain.

Các giao dịch trên một blockchain có thể được sử dụng như dữ liệu đầu vào cho hợp đồng thông minh. Trong tương lai, các công ty ảo có thể chỉ tồn tại trên cơ sở blockchain với các hợp đồng thông minh.

Theo hình thức gọi vốn tự động, các công ty khởi nghiệp thành lập các hợp đồng thông minh trong Ethereum và phát hành "giấy trắng". Sau đó, nhà đầu tư có thể gửi tiền ảo ether đến hợp đồng thông minh, mã token sẽ được tự động tạo ra và có thể được giao dịch như cổ phiếu. Tổng cộng hơn 550 triệu USD đã được huy động thông qua các trường hợp ICO. Tuy nhiên, một số trường hợp ICO đã trở thành một vụ lừa đảo.

Đã đến lúc phi tập trung hóa?

Albert Wenger, người đang làm việc cho quỹ đầu tư mạo hiểm Union Square Ventures (USV), tin rằng các tổ chức phi tập trung có thể thách thức những công ty công nghệ khổng lồ. Công nghệ Blockchain sẽ giúp các chính phủ ít lười biếng hơn. Năm ngoái, chính phủ Dubai đã công bố kế hoạch nhập tất cả các tài liệu vào blockchain vào năm 2020. Công nghệ này sẽ tạo ra một hệ thống tương đối rẻ mà các nước nghèo đang thiếu: Hiệu quả hơn và đáng tin cậy hơn.

Mặc dù blockchain đe doạ sẽ thay thế các ngân hàng trung ương, các thống đốc đã rất phấn khích khi nghe đến công nghệ này. Khi tất cả các ngân hàng có chung một sổ cái thay vì lưu trữ dữ liệu riêng biệt, các nhà quản lý theo dõi dòng tiền dễ dàng hơn. Ngân hàng Trung ương Canada và Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã thử nghiệm ý tưởng phát hành tiền ảo.

Nếu tiền điện tử thực sự thay thế tiền mặt, chính sách tiền tệ cũng sẽ thay đổi. Ví dụ, để kích cầu đối phó với khủng hoảng kinh tế, tiền ảo được lập trình để giảm giá trị nếu chúng không được tiêu thụ trong một khoảng thời gian nhất định.

Blockchain không được chấp nhận rộng rãi (hệ thống bitcoin chỉ cho phép 7 giao dịch mỗi giây, trong khi một mạng lưới thẻ tín dụng thông thường có thể thực hiện hàng ngàn giao dịch mỗi giây). Tuy nhiên, nếu bạn nhìn vào lịch sử công nghệ, những rào cản này cuối cùng sẽ bị phá vỡ.

Một vấn đề lớn hơn là sự phản đối của các tổ chức. Khi mọi thứ tự động vận hành, một số người, một số bộ phận sẽ mất đi quyền lực. Bên cạnh đó còn là rào cản chính trị. Sau nhiều năm thảo luận, bitcoin vẫn bị hoài nghi. Tuần trước, Ủy ban Chứng khoán và Ngoại hối Mỹ đã tuyên bố rằng vấn đề tiền ảo ICO phải tuân theo một số yêu cầu về an ninh tương tự như chứng khoán truyền thống.

Hiện tại, số người sở hữu tiền điện tử và sử dụng blockchain ở Việt Nam chỉ chiếm khoản 1% dân số. Tuy nhiên, với tốc độ mở rộng như hiện nay, trong khoảng 10 năm tới số lượng người sử dụng blockchain ở Việt Nam lên tới 30 triệu người.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Đề án Hoàn thiện khung pháp lý để quản lý, xử lý đối với các loại tài sản tiền điện tử. Với Đề án này, các hình thức tiền điện tử như bitcoin có thể được thừa nhận cũng như có hình thức quản lý phù hợp.

Nguồn: DDDN