Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin nổi bật

Vùng kinh tế phía Bắc phải đi đầu trong đổi mới, sáng tạo

28/06/2019 - 598 Lượt xem

Chưa có cơ chế phối hợp, liên kết vùng đủ mạnh 

Hiện nay cả nước có 4 vùng KTTĐ là vùng KTTĐ Bắc Bộ, Trung Bộ, Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long, với 24 tỉnh, thành phố, chiếm 27,3% diện tích tự nhiên và 27% dân số cả nước, đóng góp 89% GDP cả nước. Tuy nhiên, hiện chúng ta chưa có cơ chế, chính sách liên kết giữa các tỉnh trong vùng và giữa vùng đối với các vùng khác trong việc hợp tác phát triển kinh tế và giải quyết những vấn đề mang tính liên tỉnh, liên vùng. 

Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư do Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trình bày tại hội nghị cho biết, vùng KTTĐ Bắc Bộ có 7 tỉnh, thành phố, bao gồm cả Hà Nội, chiếm gần 32% GDP của cả nước và thu nhập bình quân đầu người đạt 4.813 USD năm 2018, gấp 1,86 lần so với mức trung bình cả nước, đứng thứ hai sau vùng KTTĐ Nam Bộ.

Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung - Chủ tịch Hội đồng vùng KTTĐ Bắc Bộ, thời gian qua các tỉnh, thành phố trong vùng đã tích cực tham gia, phối hợp trong quá trình xây dựng và thực hiện quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng; thực hiện tốt kế hoạch điều phối phát triển vùng, thiết lập hệ thống thông tin vùng... 15 tỉnh, thành phố thuộc vùng đồng bằng sông Hồng, vùng Thủ đô, vùng KTTĐ Bắc Bộ đã ký biên bản hợp tác giai đoạn 2017 - 2020

Tuy nhiên, đánh giá của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, công tác điều phối và liên kết vùng KTTĐ Bắc Bộ vẫn có những tồn tại, vướng mắc, trước hết là chưa có thể chế rõ ràng về liên kết vùng với cơ chế điều phối đủ mạnh, rõ ràng để Hội đồng Vùng và các địa phương trong vùng phối hợp hiệu quả. 

Hội đồng Vùng chưa được trao “quyền” trong việc quyết định các nguồn ngân sách cho các dự án mang tính liên kết địa phương. Do đó, Hội đồng Vùng thực hiện các chủ trương, định hướng, chính sách, pháp luật hoàn toàn phụ thuộc vào bộ máy các cơ quan trung ương và địa phương. Những hoạt động tích cực gần đây của Hội đồng Vùng cũng chỉ là sự phối hợp chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện của các bộ, ngành và các địa phương.

Theo GS.TSKH Nguyễn Mại, một nhược điểm lớn trong đầu tư của chúng ta là không có vóc dáng riêng của vùng. Địa phương nào cũng có khu công nghiệp, khu chế xuất song đều “na ná” nhau. Ông Nguyễn Mại đề nghị cần có sự phân công hợp tác giữa các địa phương để hình thành các khu công nghiệp chuyên biệt cho phát triển, tránh sự trùng lắp. Theo đó, sẽ có các khu công nghiệp chuyên biệt theo chuỗi giá trị dệt may, công nghệ thông tin… đảm bảo tiếp cận được chuỗi cung ứng toàn cầu và phân công hợp tác hiệu quả trong vùng.

Phải nghiên cứu để “vùng đất vàng” thu hút vốn đầu tư hiệu quả hơn

Từ góc độ doanh nghiệp (DN), đại diện tập đoàn FLC cho rằng, môi trường đầu tư kinh doanh đã có sự cải thiện rõ rệt, tuy nhiên, vẫn có khoảng cách đáng kể từ mục tiêu đến thực hiện. Nhiều địa phương rất lúng túng trong việc hướng dẫn các nhà đầu tư thực hiện quy trình, thủ tục, nhất là với các dự án lớn. Việc DN phải chờ đợi vài ba tháng để có văn bản trả lời của bộ, ngành không hiếm, thậm chí không ít trường hợp chờ cả năm. Đây là nút thắt trong cải cách thủ tục hành chính.

“Với kinh nghiệm nhiều năm qua, chúng tôi thấy, việc triển khai thủ tục đầu tư ở vùng Nam Trung Bộ trở vào được thực hiện thống nhất và nhanh gọn hơn so với vùng Bắc Bộ. Chi phí thực hiện, số thủ tục hành chính ở vùng Bắc Bộ cũng nhiều hơn so với mặt bằng chung cả nước. Đơn cử như nhóm thủ tục xây dựng ở vùng KTTĐ Bắc Bộ cao gấp hơn 2 lần so với trung bình toàn quốc. Đây là rào cản ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, đầu tư của vùng KTTĐ Bắc Bộ nói riêng và cả Bắc Bộ nói chung” - vị đại diện Tập đoàn FLC chia sẻ. 

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao những kết quả đạt được của vùng KTTĐ Bắc Bộ thời gian qua. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch một cách căn bản, trước đây nông nghiệp là chủ yếu nhưng nay đã chuyển dịch mạnh mẽ sang công nghiệp. Cả 7 tỉnh, thành phố trong vùng đều có điều tiết ngân sách về trung ương. Đời sống nhân dân được cải thiện, trật tự an ninh xã hội cơ bản tốt so với cả nước. 

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng nêu rõ những bất cập, tồn tại của vùng. Cụ thể là ngành dịch vụ tuy là lợi thế phát triển song tốc độ chưa cao, chưa bền vững, đặc biệt là trong phát triển dịch vụ chất lượng cao. Tuy cơ cấu nông nghiệp giảm, song còn manh mún, nhỏ lẻ, liên kết yếu, trình độ canh tác, chế biến lạc hậu. Tình trạng ô nhiễm làng nghề, khu vực sông, khu công nghiệp còn phức tạp, di dân lớn vào Hà Nội gây quá tải. 

Trong khu vực công nghiệp, đã có một số nhà máy chế tạo công nghệ cao song đóng góp của khoa học kỹ thuật còn hạn chế. Công nghiệp cao, công nghệ hỗ trợ, logistic phát triển chưa tương xứng. Sự gắn kết giữa DN FDI và DN trong nước còn hạn chế, chưa tạo sự lan toả. 65% vốn FDI tập trung những ngành ưu đãi đầu tư nhiều, nhân công rẻ. 

Do đó, Thủ tướng yêu cầu phải nghiên cứu nghiêm túc để “vùng đất vàng” thu hút vốn đầu tư hiệu quả hơn, đặc biệt là thu hút công nghệ, vốn là khâu yếu của chúng ta.

Định hướng phát triển Vùng KTTĐ Bắc Bộ thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh việc phát huy hơn nữa vai trò là trung tâm chính trị, văn hoá và kinh tế - xã hội của cả nước, là đầu kéo phát triển kinh tế quốc gia. Trong đó, những ngành nghề trụ cột ưu tiên phải được làm rõ hơn về quy hoạch, danh mục, kết cấu. Xây dựng cơ chế liên kết vùng, phối hợp vùng trong công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ rõ nét hơn. “Mục tiêu của vùng kinh tế phía Bắc phải là đi đầu trong đổi mới công nghệ, sáng tạo, phát triển kinh tế, đảm bảo là vùng trọng điểm trong phát triển” - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ. 

Ngoài ra, Thủ tướng cũng cho biết, ngày 30/6 tới đây dự kiến chúng ta sẽ ký kết EVFTA, mở ra thị trường quan trọng trong hợp tác thương mại đầu tư. Đây cũng là thời cơ lớn cho Vùng KTTĐ Bắc Bộ hội nhập sâu hơn, tham gia thị trường rộng lớn hơn.

Nguồn: Thời báo Tài chính

http://thoibaotaichinhvietnam.vn/pages/thoi-su/2019-06-26/vung-kinh-te-phia-bac-phai-di-dau-trong-doi-moi-sang-tao-73120.aspx